آندربایت چیست و چگونه درمان می شود؟
آندربایت عارضه ای است که در اثر آن، فک و دندان های پایین جلوتر از فک بالا قرار می گیرند. این در حالی است که در شکل طبیعی قرارگیری دندان ها، ردیف بالایی دندان ها بخشی از دندان های پایین را پوشش می دهند. اختلال آندربایت درجات مختلفی دارد، ولی گاهی ممکن است شدت اختلال در حدی باشد که بر نحوه جویدن و صحبت کردن فرد تأثیر منفی بگذارد. از سوی دیگر این عارضه زیبایی فرد را نیز تحت الشعاع قرار می دهد و یکی از دلایل اصلی که افراد اقدام به درمان عارضه آندربایت می کنند همین امر است.
اختلال آندربایت به چه دلیل ایجاد می شود؟
1. دلایل وراثتی:
ژنتیک نقش بسیار مهمی در ابتلای افراد به این عارضه دارد. افرادی که دچار آندربایت هستند، احتمال خیلی بالایی وجود دارد که فرزندانشان نیز به آن دچار شوند. شکل و اندازه دندان ها و فک و نحوه قرار گیری آن ها، با وراثت ارتباط مستقیم دارد. از طرف دیگر عوارضی مانند شکاف کام که در زمان تولد در فرد دیده می شود نیز می توانند باعث ایجاد اختلال آندربایت شوند. برخی اختلالات در اسکلت صورت نیز می توانند زمینه را برای ابتلای فرد به این عارضه مساعد کنند.
2. دلایل محیطی و عادات نادرست دهانی:
- مکیدن انگشت: مکیدن انگشت در نوزادان و کودکان، سبب رشد ناصحیح دندان ها و فک کودک می شود. این عادت غلط در صورتی که به موقع ترک نشود، می تواند زمینه ساز عوارضی مانند آندربایت در فرد شود.
- الگوی غلط بلع: این عامل نیز یکی دیگر از دلایل شکل گیری عارضه آندربایت در دوران کودکی است. برخی از کودکان هنگام بلعیدن غذا به جای آن که زبان را به کام دهان بفشارند، آن را به سمت جلو و پشت دندان های قدامی هل می دهند. همین امر می تواند باعث رویش نامناسب دندان ها در فک و تغییر شکل آن شود.
- استفاده از پستانک و بطری نامناسب: استفاده از بطری شیر و پستانک با سایز نامناسب و نیز استفاده از آن تا پس از سه سالگی می تواند دندان ها را از مسیر صحیح رشد منحرف کرده و زمینه ساز اختلال آندربایت شود.
- تومور: یکی از عوامل ایجاد عارضه آندربایت، وجود تومور در استخوان فک است. تومور می تواند سبب شود استخوان فک دچار بیرون زدگی شود.
- ضربه به فک: در صورتی که به استخوان فک یا صورت ضربه شدیدی وارد شود و استخوان ها در محل صحیح خود قرار نگیرند، پس از ترمیم استخوان ممکن است فک دچار جلوآمدگی شده و عارضه آندربایت شکل بگیرد.
بیشتر: هزینه ارتودنسی
چرا اختلال آندربایت باید به سرعت درمان شود؟
مشکل عدم تقارن در فک ها، در افراد زیادی وجود دارد ولی آنچه مهم است درجه شدت این نوع عوارض است که اهمیت درمان را بیشتر می کند. در صورتی که اختلال آندربایت در درجات شدید وجود داشته باشد و به سرعت درمان نشود، می تواند عوارض موقت و دائمی بسیاری را برای بیمار ایجاد نماید. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عوارض اختلال آندربایت
• اختلال در گاز زدن، جویدن و بلع غذا
• اختلال در صحبت کردن و تلفظ حروف
• ساییدگی و تخریب زودهنگام دندان ها
• عدم ترتیب مناسب دندان ها که می تواند منجر به ایجاد بیماری های مربوط به لثه شود.
• ایجاد عفونت های باکتریایی و بدبو شدن تنفس و دهان
• ایجاد مشکل خروپف و آپنه خواب که می تواند برای سلامتی فرد بسیار خطرناک باشد.
• فرسایش مینای دندان که در نهایت نیاز به درمان های ویژه خواهد داشت.
• ایجاد دردهای دائمی در سر و گردن و گوش ها که به دلیل عدم تقارن فک ها به وجود می آید.
• امکان ایجاد اختلال مفصل گیجگاهی فکی که می تواند سبب دردهای مداوم در مفصل و صورت شود.
• تأثیر قابل توجه عارضه بر زیبایی فرد که می تواند اعتماد به نفس وی را تحت تأثیر قرار دهد.
عارضه آندربایت چگونه درمان می شود؟
آندربایت درجات مختلفی دارد که در نوع خفیف آن بویژه اگر در دوران کودکی اتفاق بیفتد، نیازی به درمان نیست. تشخیص این نکته که عارضه نیاز به درمان ندارد و به صورت خود به خودی درمان پذیر هست یا خیر، برعهده دندانپزشک متخصص ارتودنسی است. بنابراین همواره توصیه می شود ارتودنسی کودکان تا سن هفت سالگی توسط دندانپزشک متخصص ارتودنسی معاینه شوند تا در صورت وجود هرگونه اختلال در بایت، به ویژه آندربایت فرصت کافی برای درمان وجود داشته باشد. دکتر مهریزی دکتر ارتودنسی سعادت آباد یکی از بهترین متخصصان برای درمان عارضه آندربایت است.
روش های درمان آندربایت:
درمان آندربایت در سنین کودکی و نوجوانی
در صورتی که بیمار در سنینی باشد که رشد استخوان های فک و کام دهان او کامل نشده باشد، دندانپزشک یکی از روش های زیر یا ترکیبی از آن ها را برای درمان انتخاب خواهد کرد:
- گسترش دهنده کام: این وسیله یکی از وسایل ارتودنسی است که بر روی کام دهان نصب می شود و به مرور و با وارد آوردن نیرویی ملایم فضای داخلی فک را از هم باز می کند و آن را به اندازه طبیعی می رساند.
- هدگیر معکوس: این وسیله بر روی سر قرار می گیرد و با فشار ممتدی که سیم های آن به دندان های آسیای فک بالا وارد می آورند، به تدریج فک بالا را به محل صحیح خود هدایت می کنند.
- پد چانه: این وسیله در مواردی استفاده می شود که آندربایت به دلیل رشد بیش از حد فک پایین بوجود آمده باشد. این وسیله رشد فک پایین را محدود ساخته و از این طریق عارضه به تدریج مرتفع می گردد.
- کشیدن دندان: در برخی موارد و به تشخیص دندانپزشک معالج، یک یا چند دندان کشیده می شوند و سپس با استفاده از براکت های ارتودنسی، دندان ها به محل طبیعی خود بازمی گردند.
درمان آندربایت در بزرگسالان
از آنجایی که رشد استخوان فک در سنین بزرگسالی کامل شده است، امکان انجام درمان های ذکر شده برای این افراد وجود ندارد. به طور معمول برای درمان آندربایت در بزرگسالی لازم است جراحی اصلاحی فک انجام شود. ضمن آن که ممکن است حتی در صورت انجام درمان های غیرجراحی، همچنان نیاز به درمان جراحی وجود داشته باشد. در این موارد جراحی فک، طی بیهوشی عمومی و در بیمارستان انجام خواهد شد. در این جراحی، جراح با برداشتن بخش هایی از فک پایین آن را با فک بالا تراز خواهد کرد.