درمان دندان نهفته
دندان نهفته به دندانی گفته میشود که به دلایل مختلفی مانند کمبود فضا در فک، جهت نادرست رویش یا انسداد توسط دندان های دیگر، نتوانسته به طور کامل از لثه خارج شود و در موقعیت طبیعی خود در دهان ظاهر گردد. این مشکل بیشتر در دندان های عقل و نیش های بالا دیده میشود و در صورت عدم درمان میتواند منجر به عوارضی مانند درد، عفونت، آسیب به دندان های مجاور و حتی تشکیل کیست یا تومور شود. با پیشرفت های تصویربرداری دیجیتال و بررسی های سه بعدی (CBCT)، امروزه امکان تشخیص دقیقتر و تصمیم گیری بهتر درباره نوع درمان، از جمله جراحی یا هدایت رویش دندان نهفته، فراهم شده است. تشخیص و درمان به موقع این عارضه نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و پیشگیری از آسیب های بلند مدت دارد.
دلایل نهفته شدن دندان در زیر لثه
دندانهای شیری در دوران نوزادی شروع به حرکت به سمت بیرون کرده و لثه را پاره میکنند و بیرون میزنند. این اتفاق زمانی هم که دندانهای دائمی میخواهند جایگزین دندانهای شیری شوند، رخ میدهد. اگر دندان نتواند کامل بیرون بیاید به آن نهفته میگویند.
- این اتفاق بیشتر در مورد دندانهای عقل رخ میدهد. دندان عقل سومین دندان آسیاب بزرگ و عقبی ترین دندان در دهان است که در حدود بیست سالگی بیرون میزند.
- دندان نهفته ممکن است در استخوان فک یا بافت لثه گیر کرده باشد. دلایل متفاوتی برای آن وجود دارد. مثلا فک ممکن است خیلی کوچک باشد
- ممکن است دندانها چرخیده یا کج شده باشند
- یا دندان ها جایگاه نامناسبی داشته باشند و نتوانند بیرون بزنند.
عوارض داشتن دندان نهفته
نهفتگی دندان عقل بسیار شایع است. اغلب در ابتدا دندان نهفته درد یا مشکلی ایجاد نمیکند اما برخی کارشناسان معتقدند دندان نهفته به دندانهای همسایه فشار می آورد و آنها را هل داده و از صف خارج میکند یا باعث تخریب ریشه یا تاج آنها میشود. در نهایت این باعث نا هم راستایی دندانها و گاهی تخریب دندانهای دیگر میشود. اگر دندان به صورت نیمه نهفته باشد ذرات غذا و باکتریها و جرم در بین آنها محبوس میشود و باعث تحریک و باد کردن لثه میشود. در این صورت احتمالا حساسیت لثه و بوی بد دهان را تجربه میکنید. از طرف دیگر ممکن است تجمع پلاک باعث شود دندان دچار پوسیدگی شود.
در برخی شرایط تنها بخشی از دندان نهفته در دهان می روید و مابقی آن در لثه مخفی باقی میماند که به این دندان نیمه نهفته میگویند. اصطلاح دندان رویش نیافته با دندان نهفته متفاوت می باشد و دندان رویش نیافته به دندانی اطلاق می گردد که در درون فک باقی مانده است و هنوز به داخل دهان نروییده ،ولی زمان طبیعی رویش آن پایان نیافته است و بنابر این شانس و احتمال رویش طبیعی در آینده را دارد.
اطلاعات مفید: هزینه ارتودنسی
دندان نهفته چه علائم و نشانه هایی ایجاد میکند؟
دندانی که کاملا زیر لثه نهفته است ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. علائمی که دندان نیمه نهفته ایجاد میکند میتواند به صورت زیر باشد:
- دهان بوی بدی میدهد
- ممکن است باز کردن دهان سخت شود (همیشه چنین نیست)
- لثه یا استخوان فک درد میکند یا به لمس و فشار حساس است
- سردرد یا فک درد طولانی مدت احساس میشود
- لثه اطراف دندان نهفته سرخ شده و متورم است
- گره های لنفاوی گردن در برخی موارد باد میکنند
- طعم بدی در دهان یا اطراف دندان نیمه نهفته احساس میشود
- فاصله مشهودی بین دندانها وجود دارد.
وضعیت دندان نهفته چگونه مشخص میشود؟
دندانپزشک وجود بافتهای متورم در دهان به خصوص در محل دندانی که بیرون نزده است را بررسی میکند. دندان نهفته ممکن است دندانهای دیگر را تحت فشار قرار داد و لثه اطراف آن علائم عفونت از جمله ورم و قرمزی و ترشح چرک نشان دهد. اگر لثه روی دندان نهفته عقل ورم کرده، سپس ترشح داشته و سفت شده باشد ممکن است به نظر برسد دندان بیرون زده و دوباره برگشته است. تنها با عکس پرتوی ایکس میتوان وضعیت دقیق دندانهای نهفته را مشخص کرد.
درمان نهفتگی دندان چیست؟
- ارتودنسی : در صورتی که دندان عقل نهفته باشد و هیچ مشکلی ایجاد نکرده باشد هیچ درمانی لازم نیست. اگر دندان نهفته در جلوی دهان باشد ممکن است متخصص ارتودنسی با کمک براکت ارتودنسی به بیرون زدن آن در جایگاه درست، کمک شود.
- مسکن : در صورتی که دندان درد و ناراحتی ایجاد کرده با مسکن های معمولی (بدون نیاز به نسخه) میتوان درد را آرام کرد. محلول آب نمک گرم نیز به کاهش التهاب و درد کمک میکند. نصف قاشق چایخوری (۳ گرم) نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و آن را در دهان بچرخانید. همچنین میتوان از دهان شویه استفاده کرد.
- کشیدن دندان : این کار توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام میشود. ممکن است برای جلوگیری از عفونت، چرک خشک کن (آنتی بیوتیک) تجویز شود.
اگر دندان نهفته را درمان نکنیم چه میشود؟
- ایجاد آبسه دندان یا آبسه لثه
- ناراحتی دائمی در دهان
- عفونت
- از ردیف خارج شدن دندانها
- تجمع پلاک و جرم بین دندان و لثه
- بیماری پریودنتال در دندانهای مجاور
- صدمه دیدن عصب در صورتی که دندان نهفته نزدیک عصب فک پایین باشد.
در چه صورت به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد در لثه یا دندان دارید یا علائم دیگری را تجربه میکنید برای بررسی آن به دندانپزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول:
آیا همه دندان های نهفته نیاز به جراحی دارند؟
خیر، در مواردی که دندان باعث درد، عفونت، آسیب به دندان های مجاور یا مشکلات ارتودنسی شود، معمولاً جراحی توصیه میشود.
درمان دندان نهفته چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان بستگی به نوع دندان (مثلاً دندان عقل یا نیش)، محل قرارگیری، شدت نهفتگی و سن بیمار دارد.
آیا ممکن است دندان نهفته به دندان های دیگر آسیب بزند؟
بله، ممکن است باعث بهم ریختگی دندان ها، درد، کیست یا حتی عفونت شود. به همین دلیل، تشخیص و اقدام بموقع اهمیت زیادی دارد.
آیا درمان دندان نهفته دردناک است؟
خود فرایند جراحی یا درمان معمولاً تحت بی حسی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی انجام میشود و درد احساس نمیشود. بعد از درمان، ممکن است بیمار درد یا ناراحتی داشته باشد که با داروهای مسکن و رعایت توصیه های مراقبتی کاهش می یابد.
چه زمانی بهترین موقع برای درمان است؟
بهترین زمان برای درمان، معمولاً زمانی است که دندان هنوز در مراحل ابتدایی نهفتگی قرار دارد و ریشه آن کامل نشده است. در نوجوانان، درمان زودهنگام میتواند ساده تر، کم عارضه تر و کم هزینه تر باشد.
مشاوره رایگان: بررسی رفع مشکلات ناهنجاری های دهان و دندان با متخصص ارتودنسی و جراحی فک دندان با شماره ۰۲۱۸۸۳۷۶۳۱۸
منابع:
