درمان ناهنجاری فک: همه چیز درباره علل، انواع و روش های درمان
ناهنجاری فک چیست؟
ناهنجاری فک به مشکلات ساختاری در استخوان های فک گفته میشود که باعث برهم خوردن تعادل صورت، اختلال در جویدن، صحبت کردن، تنفس و حتی زیبایی چهره میشود. این ناهنجاری ها ممکن است مادرزادی باشند یا در اثر عوامل محیطی و رفتاری در طول زمان به وجود بیایند.
برای داشتن لبخندی زیبا و سالم، به دکتر مهریزی، متخصص ارتودنسی در غرب تهران مراجعه کنید و از خدمات حرفه ای مانند: ارتودنسی کودکان، ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی فانکشنال و درمان های پیشرفته بهرمند شوید.
علت های بروز ناهنجاری فک
دلایل زیادی برای ایجاد ناهنجاری های فکی وجود دارد. مهمترین آنها شامل:
- عوامل ارثی و ژنتیکی
- عادات رفتاری نادرست مانند مکیدن انگشت شست در کودکان یا زبان زدن به دندانها در دوران کودکی
- رشد نا متناسب فک ها در دوران بلوغ
- آسیب ها و تصادفات منجر به شکستگی یا جابجایی فک
برای دریافت راهنمای کامل درباره مراقبت های ارتودنسی ثابت و حفظ سلامت لبخند خود، اینجا کلیک کنید.
برای آشنایی با علل، علائم و بهترین روش های درمان صدای مفصل فک و رهایی از ناراحتی های آن، اینجا کلیک کنید.
انواع ناهنجاری فک و دندان
اختلالات ساختاری فک (کلاس بندی در درمان ناهنجاری فک)
ناهنجاری کلاس ۱:
در این نوع، رابطه بین فک بالا و پایین طبیعی است اما دندان ها ممکن است نامرتب یا شلوغ باشند.
ناهنجاری کلاس ۲:
فک بالا جلوتر از فک پایین قرار دارد و چانه عقبتر به نظر میرسد. این نوع یکی از شایعترین انواع ناهنجاری فکی است.
ناهنجاری کلاس ۳:
فک پایین جلوتر از فک بالا قرار میگیرد که اغلب باعث جلو زدگی چانه میشود.
انحراف فک:
فک به یک سمت صورت منحرف شده و باعث عدم تقارن در چهره میشود.
ناهنجاری فک در کودکان:
این اختلالات در صورت تشخیص بموقع در دوران رشد براحتی با درمان های ساده تر قابل اصلاح هستند.
برای درک کامل کاربرد و انواع کش ارتودنسی در درمان ارتودنسی و دستیابی به نتایج مطلوب، اینجا کلیک کنید.
مال اکلوژن (بی نظمی در قرارگیری دندان ها)
شلوغی دندان ها:
زمانی که فضای کافی برای رشد همه دندان ها وجود ندارد.
برعکس شلوغی، ممکن است بین دندان ها فاصله غیرطبیعی وجود داشته باشد.
دندان های جلویی فک بالا بیش از حد طبیعی به جلو آمده اند.
همپوشانی بیش از اندازه دندان های بالا روی دندان های پایین.
دندان های جلویی هنگام بسته شدن دهان با هم تماس ندارند.
دندان های فک پایین جلوتر از دندان های بالا قرار میگیرند.
قرارگیری نادرست دندان های بالا و پایین هنگام جویدن.
انحراف میدلاین:
خط میانی بین دندان های فک بالا و پایین با هم تطابق ندارد.
چرخش و نا مرتبی:
دندان ها ممکن است به دلیل کمبود فضا یا عوامل دیگر به صورت کج یا چرخیده رشد کنند.
روش های درمان ناهنجاری فک
درمان ناهنجاری فک با ارتودنسی
ارتودنسی ثابت یا متحرک:
برای اصلاح جایگاه دندان ها و گاهی فک ها در بیماران با مشکلات خفیف تا متوسط.
وسیله ای خارج از دهان که برای هدایت رشد فک در کودکان استفاده میشود.
دستگاه هربست:
- برای جلو آوردن فک پایین در ناهنجاری کلاس ۲ به کار میرود.
توین بلاک:
یکی دیگر از وسایل درمانی برای کودکان با مشکلات فک پایین عقب رفته.
چین کپ یا چانه بند:
برای محدود کردن رشد فک پایین در موارد خاص کاربرد دارد.
وسیع کننده آرواره:
برای افزایش عرض فک بالا در کودکان در حال رشد.
درمان ناهنجاری فک با جراحی (ارتوگناتیک)
- ارتودنسی جراحی یا درمان ارتوگناتیک چیست؟
این روش ترکیبی از ارتودنسی و جراحی فک برای بیماران بزرگسال با مشکلات شدید فکی است.
- هماهنگ سازی فک بالا و پایین:
هدف نهایی جراحی فک، ایجاد تناسب بین فک ها است.
برای جلو یا عقب بردن استخوان فک بالا به کار میرود.
اغلب برای جلو آوردن فک پایین در ناهنجاری کلاس ۲ یا عقب بردن آن در کلاس ۳ استفاده میشود.
گاهی درمان ارتودنسی قبل و بعد از عمل جراحی برای نتایج بهتر لازم است.
- جراحی فک بدون نیاز به ارتودنسی:
در موارد خاص و ساده ممکن است تنها جراحی کافی باشد.
همه چیز درباره جراحی برای درمان ناهنجاری فک
- در چه شرایطی جراحی فک توصیه میشود؟
زمانی که با ارتودنسی به تنهایی نمیتوان مشکل را برطرف کرد.
- چه ناهنجاری هایی با جراحی فک درمان میشوند؟
مانند آندربایت، اپن بایت، انحراف فک و ناهنجاری های کلاس ۲ و ۳.
- سن مناسب برای جراحی فک:
معمولاً بعد از اتمام رشد استخوانی یعنی از حدود ۱۸ سالگی به بعد.
- جراحی فک برای چه کسانی مناسب نیست؟
کسانی که بیماری زمینه ای کنترل نشده دارند یا هنوز رشد فک آنها کامل نشده.
- مراحل جراحی فک به چه صورت است؟
مشاوره، عکس برداری، برنامه ریزی درمان، جراحی و دوره نقاهت.
- اقدامات قبل از جراحی ارتوگناتیک:
انجام ارتودنسی، آزمایش ها، عکس برداری و مشاوره با جراح.
- مراقبت های بعد از جراحی ناهنجاری فک:
مصرف دارو، رژیم غذایی مایع، رعایت بهداشت دهان و محدودیت در فعالیت های شدید.
- مزایا و فواید جراحی ناهنجاری فک:
بهبود ظاهر صورت، عملکرد بهتر دهان، افزایش اعتماد به نفس.
- عوارض و خطرات احتمالی جراحی فک:
خونریزی، عفونت، بی حسی موقتی یا دائمی، نیاز به جراحی مجدد.
- راه های جایگزین جراحی ناهنجاری فک:
در برخی موارد خفیف، ارتودنسی یا دستگاه های اصلاح رشد کافی هستند.
- هزینه درمان ناهنجاری ها فک با جراحی:
بسته به نوع جراحی، مرکز درمانی، نیاز به ارتودنسی و سایر عوامل متغیر است.
- برای جراحی ناهنجاری فک به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
متخصص جراحی فک و صورت یا ارتودنتیست با تجربه در درمان های ارتوگناتیک.
مقاله مرتبط: جراحی فک یا ارتودنسی
جدول درمان ناهنجاری های فک
| عنوان | توضیح |
|---|---|
| ناهنجاری فک چیست | بررسی تعریف و اهمیت درمان ناهنجاری فک |
| علت های بروز | بررسی دلایل ژنتیکی، رفتاری و محیطی |
| انواع ناهنجاری ها | دسته بندی اختلالات ساختاری و مال اکلوژن |
| درمان ارتودنسی | روش های درمانی بدون جراحی |
| درمان جراحی | انواع جراحی ها و شرایط انجام آنها |
| مراقبت های قبل و بعد | نکات ضروری قبل و بعد از عمل جراحی |
| هزینه و انتخاب پزشک | اطلاعات تکمیلی برای مراجعه و هزینه ها |
سوالات متداول درباره درمان ناهنجاری فک:
آیا ناهنجاری فک میتواند باعث مشکلات تنفسی شود؟
بله، در برخی موارد ممکن است انسداد مجاری تنفسی و خروپف یا آپنه خواب ایجاد کند.
آیا امکان برگشت ناهنجاری فک پس از درمان وجود دارد؟
در صورت عدم رعایت مراقبت ها یا رشد ناگهانی در نوجوانان، ممکن است مشکلات مجدد ظاهر شوند.
آیا اصلاح ناهنجاری فک بر گفتار تأثیر دارد؟ ب
له، ممکن است بهبود یا تغییر در تلفظ برخی حروف و کلمات ایجاد شود.
آیا ایمپلنت دندانی برای بیماران با ناهنجاری فک مناسب است؟
باید پس از اصلاح فک انجام شود تا نتایج بهتری حاصل شود.
آیا درمان ناهنجاری فک با لیزر امکانپذیر است؟
خیر، لیزر در این درمان نقشی ندارد و بیشتر برای بافت نرم کاربرد دارد.
چقدر طول میکشد تا فک بعد از جراحی به حالت عادی برگردد؟
بسته به نوع جراحی بین ۴ تا ۸ هفته زمان لازم است.
آیا ناهنجاری فک باعث سردرد میشود؟
در بعضی از بیماران، به دلیل فشار ناصحیح در فک و مفصل گیجگاهی، سردرد نیز گزارش شده است.
منابع:
- American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons (aaoms.org)
- Canadian Association of Orthodontists (cao-aco.org)
- Mayo Clinic
- Cleveland Clinic
