سندروم سوزش دهان: علل ونشانه‌ها

سندرم سوزش دهان یا (BMS) یک احساس سوزش در زبان، سقف دهان یا لب شما است. این سوزش می تواند در هر جایی از دهان یا گلوی شما اتفاق بیفتد. BMS اغلب از جای نامعلوم شروع می شود! ممکن است احساس کنید که زبان شما توسط مایع داغی مانند قهوه می سوزد. در این مقاله قصد داریم به این بیماری عجیب دهانی و نشانه‌ها و علل آن بپردازیم. این مقاله توسط دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی در سعادت آباد، نوشته شده است. برای درک کامل کاربرد و انواع کش ارتودنسی در درمان ارتودنسی و دستیابی به نتایج مطلوب، اینجا کلیک کنید.

سندروم سوزش دهان چیست؟

سندرم سوزش دهان (BMS) یک بیماری خوش خیم است که در غیاب هرگونه نشانه واضح در دهان و آزمایش خون غیرطبیعی به صورت احساس سوزش ظاهر می شود. BMS حدود ۲٪ از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد و زنان تا هفت برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا هستند.

بیماران خانم، عمدتاً پس از یائسگی هستند، اگرچه  زنان قبل از یائسگی و همه مردان نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. برای اکثر بیماران، سوزش در نوک و کناره‌های زبان، بالای زبان، سقف دهان و سطح داخلی لب‌ها تجربه می‌شود، اگرچه الگوی آن بسیار متغیر است و سوزش ممکن است در هر جایی از دهان رخ دهد. بیمار ممکن است احساس کند که دهانش با غذای داغ سوخته است و ممکن است طعم ترش، تلخ یا فلزی در دهان وجود داشته باشد. همچنین ممکن است دهان خشک شود و غذا طعم کمتری داشته باشد. برخی از بیماران همچنین ممکن است احساس “تخلیه” یا “خزیدن” در دهان را گزارش کنند. شروع BMS معمولاً تدریجی و بدون هیچ عامل یا رویدادی شناخته شده ای است. سه الگوی بالینی به خوبی مشخص شده اند:

• بدون سوزش یا سوزش کم در هنگام بیدار شدن در صبح، سوزش در طول روز ایجاد شده وتا عصر بدترمی شود.
• علائم مداوم در طول روز از زمانی که فرد بیدار می شود.
• علائم متناوب علی رغم کمترین نشانه‌ های مشاهده شده.

برفک دهان یک عفونت قارچی است که در اثر رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در دهان ایجاد میشود. برای درمان برفک دهان، استفاده از داروهای ضد قارچ و رعایت بهداشت دهان ضروری است.

انواع سندرم سوزش دهان

دو دسته از سندرم سوزش دهان وجود دارد:

• سوزش دهان اولیه که زمانی است که سوزش دهان ناشی از یک بیماری زمینه ای نباشد.
• سوزش دهان ثانویه به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند رفلاکس اسید معده ایجاد می شود. درمان این بیماری اغلب سندرم سوزش دهان را درمان می کند.

آیا سندرم سوزش دهان در افراد خاصی شایع تر است؟

سوزش دهان در افراد یائسه و بالای ۶۰ سال بیشتر دیده شده است. زیرا کاهش سطح استروژن باعث کاهش حساسیت چشایی می شود. یکی دیگر از عواملی که باعث می‌شود زنان بیشتر به BMS مبتلا شوند، توانایی آنها در چشایی است. افراد در توانایی چشایی خود تفاوت های ژنتیکی دارند. زنان حس چشایی بهتری از مردان دارند. درحالی که اکثر زنان مبتلا به BMS تا حدودی حس چشایی خود را از دست داده اند.

علائم

علائم سندرم سوزش دهان عبارتند از:

• درد در دهان که مانند سوزن سوزن شدن یا سوزش است.
• بی حسی در دهان شما که می آید و می رود.
• تغییر طعم.
• دهان خشک.

علت اصلی سندرم سوزش دهان اولیه چیست؟

محققان معتقدند علت BMS اولیه آسیب عصبی است که بر ناحیه‌ای از زبان شما تأثیر می گذارد که طعم و درد را کنترل می کند. بین سوزش دهان و تغییرات چشایی (چشایی) رابطه وجود دارد.

بسیاری از افرادی که دچار سوزش دهان هستند، جوانه های چشایی تلخ خود را که در نوک زبان قرار دارد و مسئول مهار درد هم هستند را از دست داده اند. زمانی که افراد توانایی چشیدن طعم های تلخ را از دست می دهند، رشته های درد به طور غیرمنتظره شروع به شلیک می کنند. افراد این درد را به صورت احساس سوزش در دهان خود تجربه می کنند.

لینک مرتبط: متخصص ارتودنسی کودکان در تهران

علل سندرم سوزش دهان ثانویه چیست؟

شرایط پزشکی که می تواند باعث BMS ثانویه شود عبارتند از:

• رفلکس اسید معده
• آلرژی به محص
• ولات فلزی دندانپزشکی یا مواد غذایی خاص.
• افسردگی.
• دهان خشک.
• تغییرات هورمونی
• عفونت های دهان
• کمبودهای تغذیه ای
• دندان قروچه یا به فک فشار آوردن.

گاهی اوقات نیز افراد مبتلا به سندرم شوگرن (نوعی از بیماری خود ایمنی است که در آن گلبولهای سفید به غدد بزاقی حمله می‌کنند و باعث خشکی دهان و خشکی چشم می شود)، دیابت، بیماری تیروئید و مشکلات کبدی، دچار سندرم سوزش دهان می شوند.

چگونه می توانم سندرم سوزش دهان را تسکین دهم؟

ممکن است متوجه شوید که مکیدن چیپس یخ یا جویدن آدامس به رفع ناراحتی کمک می کند. کلونازپام موضعی یا سیستمیک که یک داروی تجویزی است نیز ممکن است درد را تسکین دهد.

سوزش دهان چگونه درمان می شود؟

برای درمان سندرم سوزش دهان، برخی از داروها می توانند کمک کنند. این داروها  به طور خاص برای BMS تایید نشده است، اما ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است آنها را برای کمک به علائم تجویز کند. این داروها عبارتند از:

• برخی از داروهای ضد افسردگی
• داروی ضد تشنج
• گاباپنتین (دارویی که برای تشنج و درد تبخال استفاده می شود).

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما می تواند به شما کمک کند تا بفهمید کدام داروها ممکن است برای شما موثرتر باشند. اگر مشکلات دهانی (مانند دندان قروچه یا فشار روی فک) دارید که باعث BMS می‌شود، دندانپزشک شما می تواند به اصلاح این مشکل کمک کند. اگر یک بیماری زمینه ای باعث BMS شود، درمان آن وضعیت باید به درمان علائم سوزش دهان شما کمک کند. ممکن است لازم باشد داروها را عوض کنید تا بهترین دارو را برای خود پیدا کنید.

سوال شما: ارتودنسی دیمون چیست؟

چگونه می توانم علائم را در خانه کاهش دهم؟

شما می توانید خودتان در خانه به کاهش علائم کمک کنید از جمله انجام موارد زیر:

• نوشیدن آب فراوان.
• مکیدن یخ خرد شده
• جویدن آدامس بدون قند – این به شما کمک می کند بزاق بیشتری تولید کنید که به جلوگیری از خشک شدن دهان شما کمک می کند.
• اجتناب از چیزهایی که دهان شما را تحریک می کند – مانند غذاهای تند، دهان شویه هایی که حاوی الکل هستند، یا میوه ها و آب میوه های اسیدی.
• اجتناب از دخانیات و محصولات الکلی.
• مطمئن شوید که رژیم غذایی شما حاوی ویتامین B12، فولاد و آهن کافی باشد.

اگر احساس سوزش دهان پیدا کردم، اولین کار چیست؟

ابتدا به دندانپزشک مراجعه کنید. او بررسی می‌کند که آیا علت این سوزش دندانی است، مانند دندان مصنوعی یا “خشکی دهان” یا نه. در این صورت، دندانپزشک شما می‌تواند تناسب پروتزهای شما را بررسی کند (در صورت استفاده از آن) و همچنین می‌تواند ببیند که آیا شما به موادی که از آن ساخته شده‌اند حساسیت دارید یا خیر. او همچنین می تواند محصولاتی را برای کاهش خشکی دهان یا خلاص شدن از شر هرگونه عفونت قارچی توصیه کند.

اگر دندانپزشک نتواند علت دندانی پیدا کند، ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد. سپس می توانید برای یافتن علت BMS خود آزمایش خون بدهید.

آنچه گفتیم…

سندروم سوزش دهان یک بیماری خوش خیمی است که اغلب زنان به دلیل داشتن حس چشایی بهتر دچار آن می‌شوند و با علائمی همچون سوزش نواحی دهان آشکار شده است. تاکنون علت مشخصی برای آن شناسایی نشده اما بیشترین گمانها در مورد آسیب دیدن اعصاب است. راهکارهای درمانی آن نیز رعایت بیشتر سلامت دهان و مراقبت از بهداشت آن است.

مطالعه بیشتر: هزینه ارتودنسی زمستان ۱۴۰۲