چرا باید بعد از ارتودنسی ریتینر گذاشت؟

در دنیای امروز، درمان‌های ارتودنسی به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین روش‌های بهبود لبخند و افزایش اعتماد به نفس شناخته می‌شوند. اما پایان درمان با برداشتن براکت‌ها تنها نقطه پایان داستان نیست؛ بلکه مرحله نگهداری، که با استفاده از ریتینر (نگهدارنده ارتودنسی) آغاز می‌ شود، از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی دلایل استفاده از ریتینر بعد از ارتودنسی، انواع آن، مزایا و معایب عدم استفاده و نکات مراقبتی می‌پردازیم. با دکتر احسان مهریزی بهترین متخصص ارتودنسی در تهران همراه باشید.

خدمات: ارتودنسی دیمون چیست؟

بیشتر بدانید: تعداد جلسات ارتودنسی چقدر است؟ 

ریتینر ارتودنسی چیست؟

بعد از ماه ها یا حتی سال ها تلاش برای صاف کردن دندان ها با براکت ها، لحظه برداشتن آن ها لحظه ای شگفت انگیز است. اما به محض پایان این مرحله، دندان ها هنوز در معرض نیروهای طبیعی دهان قرار دارند که باعث جابجایی آن ها می شود. ریتیینر یا نگهدارنده ارتودنسی دستگاهی است که پس از پایان درمان فعال ارتودنسی (استفاده از براکت ها یا ترازهای شفاف) به دندان ها متصل می شود تا آن ها را در موقعیت اصلاح شده ثابت نگه دارد. در طی دوره ارتودنسی، با استفاده از نیروهای اعمال شده، دندان ها جابجا شده و بافت های اطراف (مانند لثه ها و استخوان فک) به موقعیت جدید عادت نمی کنند. بنابراین، ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی، نقش کلیدی در فراهم آوردن زمان لازم برای تثبیت بافت های پشتیبان و جلوگیری از «بازگشت» دندان ها به وضعیت اولیه دارد.

مقالات مفید: تمیز کردن ریتینر ارتودنسی

کاربرد ریتینر ارتودنسی (نگهدارنده ارتودنسی)

ریتنر ارتودنسی یا نگهدارنده ارتودنسی، دستگاهی است که پس از پایان درمان ارتودنسی برای حفظ موقعیت دندان‌ها در محل جدیدشان استفاده می‌شود. این دستگاه از حرکت دوباره دندان‌ ها جلوگیری کرده و به حفظ نتایج درمان کمک می‌کند.

کاربردهای ریتنر ارتودنسی:

• جلوگیری از حرکت مجدد دندان‌ ها
• حفظ نتایج درمان ارتودنسی
• کمک به تثبیت موقعیت دندان‌ ها بعد از برداشتن براکت‌ ها
• کاهش احتمال برگشت دندان‌ ها به موقعیت قبلی
• استفاده طولانی‌ مدت برای حفظ زیبایی و عملکرد دندان‌ ها

بیشتر بدانید: ارتودنسی دو دندان جلو

بیشتر بدانید: ارتودنسی فک پایین

انواع ریتینرهای ارتودنسی

ریتیینرها از دو دسته اصلی ثابت و متحرک تشکیل می شوند که انتخاب هر کدام بسته به شرایط دندان ها، نوع درمان و توصیه متخصص ارتودنسی متغیر است.

• ریتینرهای ثابت ارتودنسی

این نوع ریتینرهای ثابت به پشت دندان ها با استفاده از چسب یا کامپوزیت متصل می شوند و بیمار قادر به برداشت آن ها نیست. از ریتینرهای ثابت به عنوان یک پوشش دائمی برای جلوگیری از جابجایی دندان ها به ویژه در مواردی که احتمال بازگشت بالا است، استفاده می شود.

مزایای ریتینر ثابت ارتودنسی

• تثبیت قوی دندان ها
• عدم وابستگی به همکاری بیمار در استفاده منظم
• نامرئی بودن نسبت به سایر انواع

معایب ریتینر ثابت ارتودنسی

• دشواری در تمیزکاری
• امکان ایجاد مشکلات لثه ای در صورت عدم رعایت بهداشت

خدمات: متخصص ارتودنسی ثابت

• ریتینرهای متحرک ارتودنسی

ریتینر یا نگهدارنده متحرک ارتودنسی شامل دو نوع اصلی می شود:

ریتینرهای هاولی: از سیم فلزی قابل تنظیم و یک صفحه اکریلیک تشکیل شده اند. این نوع ریتینر به راحتی قابل جابجایی است و می توان در مواقعی مانند غذا خوردن یا مسواک زدن آن را بیرون آورد.

ریتینرهای شفاف:(Essix) از پلاستیک شفاف ساخته شده اند و به دلیل ظاهر نامرئی، در میان بیماران بسیار محبوب هستند. اما ممکن است دوام کمتری نسبت به ریتینرهای هاولی داشته باشند.

مزایای ریتینر متحرک

• راحتی در استفاده
• امکان جدا کردن برای بهداشت دهان
• ظاهر زیبا و نامرئی

معایب ریتینر متحرک

• نیاز به تعویض دوره ای
• احتمال فرسودگی سریع تر

خدمات: متخصص ارتودنسی متحرک

مزایای استفاده از ریتینر ارتودنسی

استفاده منظم از ریتینر پس از پایان درمان ارتودنسی دارای فواید فراوانی است که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حفظ موقعیت دندان ها: اصلی ترین وظیفه ریتینر یا نگهدارنده، جلوگیری از جابجایی و بازگشت دندان ها به حالت اولیه است. بدون استفاده از ریتینر، حتی تغییرات جزئی ممکن است موجب از دست رفتن نتایج به دست آمده شود.
• کاهش احتمال نیاز به درمان مجدد: عدم رعایت مرحله نگهداری می تواند منجر به نیاز به تکرار درمان های ارتودنسی و صرف هزینه های بیشتر شود. برای اطلاع از هزینه های ارتودنسی کلیک کنید.
• تقویت ساختار دهان: استفاده از ریتینر باعث می شود که بافت های پشتیبان مانند لثه ها و استخوان فک به آرامی به موقعیت جدید عادت کنند و تثبیت شوند.
• حفظ زیبایی لبخند: لبخندی که حاصل از درمان ارتودنسی است، بدون استفاده از ریتینر ممکن است به مرور زمان دچار تغییراتی شود که زیبایی آن را کاهش دهد. برای دیدن نمونه درمان های ارتودنسی کلیک نمایید.

خدمات: ارتودنسی نامرئی در تهران

عواقب عدم استفاده از ریتینر ارتودنسی

بی توجهی به مرحله نگهداری پس از ارتودنسی می تواند پیامدهای منفی جدی به همراه داشته باشد:

• جابجایی و عقب نشینی دندان ها: بدون استفاده از ریتینر، دندان ها به دلیل نیروهای طبیعی دهان و تغییرات بافتی تمایل به بازگشت به حالت اولیه دارند.
• از دست رفتن نتایج درمان: تمام زمان، هزینه و زحمتی که در طول درمان صرف شده است، در صورت عدم رعایت مرحله نگهداری به هدر می رود.
• نیاز به درمان های مجدد: در بسیاری از موارد، عدم استفاده منظم از ریتینر یا نگهدارنده باعث می شود که بیماران مجبور به مراجعه مجدد به متخصص و انجام درمان های ارتودنسی شوند.
• تغییر در شکل لبخند: تغییرات کوچک در موقعیت دندان ها می تواند به مرور زمان به تغییرات ظاهری منجر شود و زیبایی لبخند را تحت تأثیر قرار دهد.

بیشتر بدانید: براکت ارتودنسی چیست؟

مدت زمان استفاده از ریتینر ارتودنسی

بیشتر متخصصین ارتودنسی توصیه می کنند که در شش ماه نخست پس از پایان درمان، از ریتینر به طور کامل (حدود ۲۴ ساعت در روز به جز زمان غذا خوردن و مسواک زدن) استفاده شود. پس از آن، معمولاً استفاده از آن به صورت شبانه توصیه می شود. در برخی موارد، متخصص ممکن است استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی را به صورت دائمی (مانند ریتینرهای ثابت) توصیه کند تا از هر گونه تغییرات ناخواسته جلوگیری شود.

مدت زمان استفاده از ریتینر ارتودنسی بستگی به نوع درمان ارتودنسی دارد. در زیر، مدت زمان استفاده از ریتینر برای انواع مختلف ارتودنسی آمده است:

1. ارتودنسی سنتی (براکت‌ های فلزی یا سرامیکی):

   • استفاده تمام‌ وقت: معمولاً برای ۶ ماه تا ۱ سال پس از برداشتن براکت‌ ها.
   • استفاده در شب: بعد از این مدت، ممکن است نیاز به استفاده شبانه برای چند سال یا بر اساس توصیه ارتودنتیست باشد.

2. اینویزالاین:

   • استفاده تمام‌ وقت: مشابه ارتودنسی سنتی، ریتینرهای اینویزالاین معمولاً برای ۶ ماه تا ۱ سال به صورت تمام‌ وقت استفاده می‌شوند.
   • استفاده در شب: بعد از آن، معمولاً نیاز به استفاده شبانه برای چند سال است.

3. براکت‌ های لینگوال (زبان‌پوش):

   • استفاده تمام‌ وقت: معمولاً برای ۶ ماه تا ۱ سال پس از برداشتن براکت‌ ها.
   • استفاده در شب: بعد از آن، استفاده شبانه برای چند سال معمول است.

4. براکت‌ های شفاف:

   • استفاده تمام‌ وقت: مشابه ارتودنسی سنتی، ریتینرهای شفاف معمولاً برای ۶ ماه تا ۱ سال به صورت تمام‌ وقت استفاده می‌شوند.
   • استفاده در شب: بعد از آن، استفاده شبانه برای چند سال کافی است.

5. درمان با اکسپندر (گسترش‌ دهنده فکی):

   • استفاده تمام‌ وقت: ریتینر معمولاً در ۶ ماه اول پس از درمان اکسپندر به صورت تمام‌ وقت استفاده می‌شود.
   • استفاده در شب: بعد از آن، استفاده شبانه برای چند سال برای حفظ تغییرات فکی مورد نیاز است.

در تمامی موارد، مدت زمان دقیق استفاده از ریتینر یا نگهدارنده بستگی به دستورالعمل‌ های خاص ارتودنتیست و شرایط فردی دارد.

آیا ریتینر ارتودنسی دردناک است؟

ریتینر ارتودنسی معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است در ابتدا کمی ناراحتی ایجاد کند. زمانی که بیمار ریتینر را برای اولین بار می‌زند یا آن را بعد از مدتی استفاده می‌کند، ممکن است احساس فشار و سفتی در دندان‌ها و لثه‌ها داشته باشد که این حالت به طور معمول موقتی است و چند روز بعد از عادت کردن به آن، کاهش می‌یابد. این احساسات بیشتر به دلیل تنظیمات اولیه ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی و تلاش آن برای حفظ موقعیت دندان‌ها است. با این حال، اگر درد یا ناراحتی شدید وجود داشته باشد، بهتر است با ارتودنتیست خود مشورت کنید.

مراقبت از ریتینر ارتودنسی

برای حفظ عملکرد و طول عمر ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی، رعایت نکات زیر ضروری است:

• تمیزکاری منظم: ریتینرهای متحرک را هر روز با استفاده از مسواک نرم و مایع شوینده ملایم تمیز کنید. از خمیردندان های خورنده یا تمیزکننده های قوی خودداری کنید.
• دقت در استفاده: هنگام خوردن یا نوشیدن، ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی خود را خارج کنید تا از آسیب دیدن یا جمع شدن ذرات غذایی جلوگیری شود.
• مراجعه منظم به دندانپزشک: ریتینر خود را در هر مراجعه دوره ای به بهترین متخصص ارتودنسی به همراه داشته باشید تا از صحت قرارگیری آن اطمینان حاصل شود.
• نگهداری صحیح: زمانی که ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی در دهان شما نیست، آن را در جعبه مخصوص نگهداری کنید تا از گم شدن یا آسیب دیدن آن جلوگیری شود.

درباره تمیز کردن بریس های ارتودنسی هم در مقاله مربوطه مطالعه کنید.

جمع بندی

استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی یکی از مراحل حیاتی درمان است که بدون آن، دندان های صاف شده ممکن است به تدریج به حالت اولیه بازگردند. چه از ریتینرهای ثابت و چه متحرک استفاده شود، هدف اصلی حفظ نتایج درمان و جلوگیری از بازگشت به موقعیت های ناهنجار دندان ها است. رعایت دقیق دستورالعمل های متخصص، تمیزکاری منظم و مراجعه های دوره ای از جمله عوامل کلیدی در موفقیت این مرحله است. اگرچه استفاده از ریتینر ممکن است در ابتدا به نظر مزاحم بیاید، اما در بلندمدت از بازگشت مشکلات و هزینه های اضافی جلوگیری کرده و لبخندی زیبا و پایدار برای شما به ارمغان می آورد. بنابراین، سرمایه گذاری در مرحله نگهداری و رعایت نکات مراقبتی از ریتینر ارتودنسی، تضمین کننده ماندگاری نتایج درمان و زیبایی لبخند شماست.