انواع ارتودنسی

انواع ارتودنسی دندان: انتخاب روش درمانی مناسب برای صاف و مرتب کردن دندان ها، یکی از مهمترین تصمیماتی است که با مشورت متخصص گرفته میشود. درمان های ارتودنسی امروزه تنوع گسترده ای دارند که از بریس های فلزی سنتی تا الاینر های شفاف و تقریبا نامرئی را شامل میشوند. هر یک از این روش ها دارای ویژگی ها، مزایا و محدودیت های خاص خود هستند که آنها را برای ناهنجاری های مختلف و نیازهای بیماران متفاوت، مناسب میسازد. درک تفاوت های کلیدی بین انواع ارتودنسی ثابت، متحرک و نامرئی، اولین قدم برای یک انتخاب آگاهانه است.

هدف نهایی همه این روش ها، دستیابی به یک لبخند زیبا و یک بایت سالم و عملکردی است. دکتر مهریزی متخصص ارتودنسی با ارزیابی دقیق شرایط دندانی و فکی شما، بهترین و کارآمد ترین روش درمانی را پیشنهاد میدهد تا این مسیر با کمترین چالش و بهترین نتیجه طی شود.

آنچه بهترین متخصص ارتودنسی را متمایز میکند تشخیص دقیق مشکلات و ارائه بهترین طرح درمان است که با صرف کمترین وقت و هزینه و ساده ترین وسایل بیشترین نفع را به بیمار برساند. طول درمان های ارتودنسی در افراد متفاوت است ( بین 6 تا 30 ماه) و این تفاوت بیشتر به واسطه سن بیمار، نوع و شدت ناهنجاری است. به طور مثال درمان های ارتودنسی کودکان نسبت به ارتودنسی بزرگسالان کوتاه تر است.

لیست قیمت های ارتودنسی سال 1404: هزینه ارتودنسی دندان

نگاهی کلی بر روش های درمان انواع ارتودنسی دندان

پیش از ورود به جزئیات، در اینجا لیستی از اصلی ترین انواع دستگاه های ارتودنسی به همراه توضیح مختصر آنها آورده شده است:

• ارتودنسی ثابت فلزی: رایج ترین و کارآمدترین روش که در آن براکت های فلزی به دندان ها چسبانده میشوند و قابلیت خارج کردن توسط بیمار را ندارند.
• ارتودنسی متحرک: شامل پلاک های پلاستیکی است که بیمار میتواند آنها را از دهان خارج کند. این روش بیشتر برای مشکلات جزئی یا در کودکان استفاده میشود.
• براکت های سرامیکی: عملکردی مشابه بریس های فلزی دارند اما براکت های آنها همرنگ دندان بوده و کمتر دیده میشوند.
• ارتودنسی دیمون: یک سیستم پیشرفته از بریس های ثابت که با مکانیزم خود تنظیم، اصطکاک را کاهش داده و میتواند به کوتاه شدن دوره درمان کمک کند.
• کلیر الاینر (اینویزالاین): مجموعه ای از پلاک های شفاف و متحرک که به صورت سفارشی ساخته میشوند و روشی تقریبا نامرئی برای مرتب کردن دندان ها هستند.
• ارتودنسی لینگوال (پشت دندانی): بریس های ثابتی که در سطح پشتی دندان ها (سمت زبان) نصب میشوند و از روبرو کاملا غیر قابل مشاهده هستند.

اطلاع بیشتر: ارتودنسی اقساطی

انواع ارتودنسی

تنها تعداد کمی از افراد به اندازه کافی خوش شانس هستند تا با دندانهایی عالی و مرتب متولد شوند، اما روش های ارتودنسی می تواند برای شما یا فرزند شما تفاوت بزرگی را رقم بزند. متخصص شما می تواند یکی از انواع لوازم دندانپزشکی زیر را به شما توصیه کند تا مشکل تان را رفع کند.

باید بدانید: ارتودنسی مجدد

مقاله مفید: ارتودنسی فک پایین

1. ارتودنسی ثابت

یکی از انواع ارتودنسی دندان، ارتودنسی ثابت است. در ارتودنسی ثابت سیم های سنتی فلزی، امروزه پیشرفت زیادی کرده و با وزن و ساختاری سبک تر از گذشته، از فولاد ضد زنگ درجه بالا ساخته میشوند. ارتودنسی ثابت به عنوان رایج ترین و کارآمد ترین روش درمان شناخته میشود که در آن، براکت های فلزی با مواد مخصوصی به دندان ها متصل میگردند. این براکت ها توسط یک سیم قوسی نازک به هم وصل شده که با اعمال فشار مداوم و ملایم، دندان ها را به آرامی به موقعیت صحیح خود هدایت میکند. این سیستم به متخصص ارتودنسی اجازه میدهد تا با وارد کردن نیروی کنترل شده، هر دندان را در سه جهت فضایی حرکت دهد.

این روش درمان استاندارد برای نوجوانان و بزرگسالان است و اهداف اصلی آن شامل حرکت دقیق دندان ها، مرتب کردن بی نظمی های شدید و اصلاح روابط دندان های دو فک میباشد. سیم قوسی با استفاده از کش های الاستیک کوچک رنگی (لیگاتور) در جای خود ثابت میشود که در هر جلسه ویزیت تعویض میگردند. از آنجایی که این دستگاه ثابت است، بیمار نمیتواند آن را از دهان خارج کند، که این موضوع به اثربخشی درمان کمک میکند.

به دلیل وجود براکت ها و سیم ها، رعایت بهداشت دهان و دندان دشوارتر میشود. به همین دلیل، جرم گیری دوره ای دندان در طول درمان ارتودنسی برای حفظ سلامت لثه و جلوگیری از پوسیدگی ضروری است. همچنین پس از پایان درمان و برداشتن براکت ها، مرحله نگهداری اهمیت حیاتی دارد. استفاده صحیح از پلاک های نگهدارنده برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به حالت اولیه و تثبیت نتایج درمان کاملا الزامی است. گاهی نیز برای ایجاد لنگرگاه محکم تر، از حلقه های فلزی به نام “بند” روی دندان های آسیاب استفاده میشود.

مقاله مرتبط: راهنمای پایان ارتودنسی ثابت (دوره نگهداری)

2. ارتودنسی متحرک

یکی دیگر از انواع ارتودنسی دندان ارتودنسی متحرک است. ارتودنسی متحرک یکی از دو روش اصلی درمان های ارتودنسی است که در آن، بیمار میتواند دستگاه را به صورت کامل از دهان خود خارج کرده و مجددا در جای خود قرار دهد. این ویژگی اصلی‌ ترین تفاوت آن با ارتودنسی ثابت است. فرآیند ساخت این دستگاه با قالب‌ گیری از دندان های بیمار آغاز شده و سپس یک پلاک سفارشی، که معمولا از آکریل و سیم های فلزی تشکیل شده، بر اساس طرح درمان متخصص در لابراتوار ساخته میشود. در هر جلسه ویزیت، ارتودنتیست این پلاک را در دهان بیمار تنظیم و اجزای فعال آن را برای اعمال نیروی لازم به دندان ها، فعال میکند.

کاربرد اصلی ارتودنسی متحرک، برای اصلاح ناهنجاری های جزئی و حرکات محدود دندانی است. این روش به ویژه در کودکان و به عنوان بخشی از درمان های دو مرحله‌ ای (ارتودنسی پیشگیری) برای هدایت رشد فک، اصلاح مشکلاتی مانند کراس بایت یا باز کردن فضا برای رویش دندان های دائمی بسیار موثر است. طول دوره درمان با این دستگاه ها در کودکان معمولا بین ۶ تا ۱۲ ماه متغیر است. باید توجه داشت که موفقیت درمان با ارتودنسی متحرک به شدت به همکاری بیمار در استفاده منظم از پلاک طبق دستور پزشک بستگی دارد.

لینک مفید: جرم گیری دندان در ارتودنسی

3. ارتودنسی سرامیکی

از دیگر انواع ارتودنسی دندان ارتودنسی سرامیکی است. براکت های سرامیکی به همان شیوه سیم های سنتی عمل می کنند، اما براکت ها از یک ماده سرامیکی روشن و شفاف ساخته می شوند. براکت ها برای دیگران کمتر قابل مشاهده هستند که آنها را برای افرادی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند، محبوب تر می کند. طبق گفته پزشک ارتودنتیست دکتر ویلیام و لوئیس چاپمن، بیمارانی که از این نوع سیم ها استفاده می کنند گاهی اوقات متوجه می شوند که اجزای الاستیک آنها تغییر رنگ داده است که می تواند لکه هایی بر روی دندان آنها ایجاد کند. تغییر رنگ این کش های شفاف معمولا به دلیل مصرف مواد غذایی رنگی رخ میدهد. البته این کش ها در هر جلسه ویزیت تعویض میشوند و این مشکل موقتی است.

رایج ترین روش ارتودنسی نامریی استفاده از ارتودنسی ثابت با براکت های همرنگ دندان از جنس سرامیک است. قابلیتهای این ارتودنسی همرنگ دندان مانند ارتودنسی ثابت به روش معمول است و دکتر ارتودنسی بدون محدودیت با آن می تواند تمام مشکلات دندانی را درمان کند. توصیه اول هر متخصص ارتودنسی برای علاقمندان به ارتودنسی نامرئی استفاده از براکت سرامیکی است. دکتر شما ممکن است پیشنهاد دهد از خمیر دندان هایی استفاده کنید که به شما کمک می کند فلوراید مورد نیاز برای محافظت از دندان های خود در برابر باکتری ها را تامین کنید.

بیشتر بدانید: هایپردونتیا یا دندان اضافه

4. ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون هم یکی از انواع ارتودنسی دندان است. سیم های دیمون در حال حاضر با موجی از محبوبیت زیادی در بین ارتودنتیست ها برخوردار هستند، زیرا یک درمان ساده به حساب می آیند که نیاز به بازدید پزشکی کمتری دارد. سیم های دیمون بدون لیگاتور هستند و از مکانیزم کشویی به جای مواد الاستیک برای اتصال سیم ها بهره می برند. مزایا و معایب ارتودنسی دیمون را اینجا بخوانید.

این مکانیزم کشویی به سیم اجازه میدهد آزادانه‌ تر در شیار براکت حرکت کند. این ویژگی باعث کاهش اصطکاک میشود که طرفداران این سیستم معتقدند این امر میتواند به حرکت سریعتر دندان ها با نیروهای ملایم‌ تر منجر شود. این سیم ها درمان سریع تری به حساب می آیند، زیرا دندان ها بدون نیاز به تنظیم می توانند به طور مستقل حرکت کنند. این باعث ایجاد اصطکاک و فشار کمتری روی دندان می شود، بنابراین حرکت آنها درد کمتری خواهد داشت. تمیزکاری براکت ها نیز ساده تر می باشد. نیاز به سفر کمتر به مطب دندانپزشک به این معناست که روند درمانی شما هزینه و زمان کمتری خواهد داشت.

بدانید: تاثیر استرس بر درمان ارتودنسی

5. ارتودنسی نامرئی

از دیگر انواع ارتودنسی دندان، اینویزالاین (Invisalign) که به آن الاینر شفاف یا ارتودنسی دیجیتال نیز گفته میشود، یکی از جدیدترین و محبوب ترین روش های ارتودنسی نامرئی است. این سیستم به جای استفاده از سیم ها و براکت های فلزی، از مجموعه ای پلاک های پلاستیکی شفاف و سفارشی بهره میبرد که شباهت زیادی به محافظ های دهانی دارند. این روش به ویژه برای بزرگسالانی که به دلیل حساسیت های شغلی یا اجتماعی، تمایلی به دیده شدن دستگاه ارتودنسی ندارند، گزینه ای ایده آل محسوب میشود.

فرآیند درمان با اینویزالاین با بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته سه بعدی انجام میشود. ابتدا با استفاده از یک اسکنر دیجیتال، یک مدل سه بعدی دقیق از دندان های بیمار تهیه میگردد. سپس متخصص ارتودنسی با استفاده از نرم افزارهای تخصصی، کل مسیر حرکت دندان ها را از وضعیت فعلی تا رسیدن به موقعیت نهایی، به صورت مجازی طراحی و شبیه سازی میکند. بر اساس این طرح درمانی دیجیتال، مجموعه ای از الاینرهای شفاف ساخته میشوند که هر کدام برای یک دوره زمانی مشخص (معمولا دو هفته) استفاده میشوند. هر پلاک جدید، دندان ها را یک گام کوچک به سمت موقعیت ایده آل خود هدایت میکند.

یکی از بزرگترین مزایای اینویزالاین، متحرک بودن آن است. بیمار میتواند هنگام غذا خوردن، نوشیدن مایعات گرم و مسواک زدن، پلاک ها را به راحتی از دهان خود خارج کند. این ویژگی به حفظ بهداشت دهان و دندان در طول درمان کمک شایانی میکند. با این حال، باید توجه داشت که با وجود ظاهر زیبا و راحتی بیشتر، این روش برای همه ناهنجاری ها مناسب نیست. در موارد پیچیده، ارتودنسی ثابت متداول همچنان کارایی بالاتری داشته و توصیه اول بسیاری از متخصصان ارتودنسی میباشد.

آیا میدانید: براکت ارتودنسی چیست

6. ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی لینگوال هم از انواع ارتودنسی دندان بشمار می آید. این روش درمان کامل، مشابه درمان ارتودنسی ثابت است، با این تفاوت که به جای نصب جلوی دندان در پشت دندان ها نصب میشود. به آن ارتودنسی زبانی، ارتودنسی از پشت دندان یا ارتودنسی مخفی هم گفته می شود. در این روش درمان نیز مانند ارتودنسی ثابت از براکت های فلزی و ثابت استفاده میشود که قابل جابجایی نیستند. دوره مراجعه به پزشک نیز هر سه هفته تا یک ماه، یک بار است.  ارتودنسی لینگوال رایج نیست و محدودیتها و مشکلات خاصی دارد. اگر به ارتودنسی نامرئی علاقمند هستید توصیه میکنیم یکی از دو روش بعد را مدنظر قرار دهید.

چالش اصلی آن، عادت کردن زبان به وجود براکت ها است که میتواند در هفته های اول باعث ناراحتی و اختلال در تکلم شود. ارتودنسی لینگوال بیشتر مناسب کسانی است که با ظاهر ارتودنسی مشکل دارند و از زرد شدن و یا طولانی شدن دوره درمان ارتودنسی نامرئی راضی نیستند، اطلاعات کامل در مورد این نمونه درمان را اینجا بخوانید.

دانستنی های دندانپزشکی: صدای مفصل فک

7. ارتودنسی فانکشنال

ارتودنسی فانکشنال نیز یکی دیگر از انواع ارتودنسی دندان است و یک رویکرد درمانی تخصصی است که برخلاف سایر روش ها، تمرکز اصلی آن بر روی حرکت دادن دندان ها نیست؛ بلکه هدف آن اصلاح ناهنجاری های اسکلتی فک در سنین رشد است. این روش به ویژه برای درمان بیمارانی که فک پایین آنها عقب‌ تر از فک بالا قرار دارد (ناهنجاری کلاس دو) کاربرد دارد. ارتودنسی فانکشنال با هدایت رشد، به بهبود توازن و هماهنگی بین فک ها و در نتیجه بهبود نیم رخ صورت کمک شایانی میکنند.

این دستگاه ها با قرار دادن فک پایین در یک موقعیت جدید و جلو تر، از نیروهای عضلانی خود بیمار برای تحریک رشد استخوان فک استفاده میکنند. دستگاه های فانکشنال به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: متحرک (مانند دستگاه توئین بلاک) که بیمار میتواند آن را از دهان خارج کند، و ثابت (مانند دستگاه فورسوز) که به بریس های ثابت متصل شده و نیاز به همکاری بیمار ندارد. این روش درمانی معمولا به عنوان فاز اول درمان در کودکان و نوجوانان انجام میشود تا زمینه را برای مرتب کردن نهایی دندان ها با بریس های ثابت آماده کند.

• دستگاه فانکشنال

  • یک دسته بندی کلی است: ارتودنسی فانکشنال یک دسته بندی کلی از دستگاه‌ های ارتودنسی است، نه نام یک دستگاه خاص.
  • هدف اصلی: هدف اصلی این دستگاه‌ ها، اصلاح ناهنجاری‌ های اسکلتی فک (به خصوص جلو بودن فک بالا نسبت به فک پایین یا Class II) با استفاده از نیروهای عضلانی خود بیمار است. آن‌ ها با قرار دادن فک پایین در یک موقعیت جدید و جلوتر، رشد آن را تحریک و هدایت می‌ کنند.
  • انواع: دستگاه‌ های فانکشنال به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:
    • متحرک (Removable): بیمار میتواند آن‌ ها را از دهان خارج کند. معروف‌ ترین مثال‌ ها دستگاه توئین بلاک (Twin Block) و بایونیتور (Bionator) هستند.
    • ثابت (Fixed): این دستگاه‌ ها به بریس‌ های ثابت متصل میشوند و بیمار نمیتواند آن‌ ها را خارج کند.

•  دستگاه فورسوز

  • یک نوع خاص است: دستگاه Forsus نام یک دستگاه خاص در دسته بندی دستگاه‌ های فانکشنال ثابت است.
  • ویژگی اصلی: این دستگاه یک سیستم فنری است که به سیم‌ های ارتودنسی ثابت در فک بالا و پایین متصل میشود. این فنرها به طور مداوم و ملایم، فک پایین را به سمت جلو هدایت میکنند.
  • مزیت بزرگ: بزرگترین مزیت دستگاه Forsus (و سایر دستگاه‌ های فانکشنال ثابت مانند Herbst) این است که موفقیت درمان به همکاری بیمار بستگی ندارد. چون دستگاه ثابت است، ۲۴ ساعته در حال اعمال نیرو است، در حالی که در دستگاه‌ های متحرک، اگر بیمار به اندازه کافی از آن استفاده نکند، درمان پیشرفتی نخواهد داشت.

دانستنی های دندانپزشکی: جراحی فک

انواع ارتودنسی دندان، موارد درمانی

برای بیمارانی که دارای دندان های فشرده هستند، دو روش درمانی وجود دارد که عبارتند از: کشیدن دندان ، وسیع کننده کام.

کشیدن دندان در گذشته راه حل مناسبی بود، اما ارتودنتیست های مدرن اغلب توصیه می کنند که ها وسیع کننده کام یا پالاتال اکسپندر برای یک دوره استفاده کنید. این وسیله ای است که متناسب با فک شما فشار لازم را به پشت دندان های فوقانی شما اعمال می کند تا به تدریج دندان هایتان را به محل مناسب هدایت کند. این باعث می شود که راحت تر بتوانید از انواع مختلف سیم های ارتودنسی برای جابجا کردن موقعیت دندان هایتان استفاده کنید.

برای حفظ فضای لازم جهت رویش دندان‌ های دائمی، در برخی موارد استفاده از فضا نگهدار ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی توصیه میشود. یکی از روش‌ های مؤثر برای هدایت رشد صحیح فک و دندان‌ ها در کودکان، ارتودنسی پیشگیری است که در سنین پایین آغاز می‌ شود. ارتوسرجری روشی تخصصی برای اصلاح ناهنجاری‌ های شدید فک است که با ترکیب جراحی و ارتودنسی، به بهبود عملکرد و زیبایی صورت کمک می‌ کند.

جدول مقایسه ای انواع ارتودنسی

دکتر مهریزی در سعادت آباد: متخصص انواع خدمات ارتودنسی

انتخاب یک متخصص ارتودنسی مجرب و ماهر، مهمترین گام در مسیر دستیابی به یک لبخند زیبا و سالم است. دکتر مهریزی متخصص ارتودنسی شهرک غرب، با تکیه بر دانش روز و سال ها تجربه در زمینه درمان انواع ناهنجاری های دندانی و فکی، آماده ارائه مشاوره و خدمات تخصصی به شما عزیزان میباشد. در کلینیک دکتر مهریزی، پس از یک ارزیابی جامع و دقیق، بهترین و مناسب‌ ترین روش درمانی از میان انواع ارتودنسی برای شما انتخاب خواهد شد.

آشنا شوید: ارتودنسی دندان لمینت شده

نتیجه گیری

در نهایت، هیچ روش ارتودنسی واحدی به عنوان “بهترین” برای همه افراد وجود ندارد. انتخاب بین ارتودنسی ثابت، متحرک، سرامیکی، دیمون یا نامرئی، یک تصمیم کاملا فردی است که باید با مشورت یک متخصص ارتودنسی مجرب گرفته شود. هر روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد و بهترین گزینه، روشی است که با شدت ناهنجاری، سبک زندگی، نیازهای زیبایی شناختی و بودجه شما بیشترین تطابق را داشته باشد. مهمترین عامل در موفقیت درمان، تشخیص صحیح و طرح درمان دقیق توسط متخصصی مانند دکتر مهریزی و همچنین همکاری کامل بیمار در طول دوره درمان است.