درمان های ارتودنسی دندان بر اساس نوع دستگاهی که ارتودنتیست استفاده می کند به دو دسته ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک تقسیم بندی می شود که ارتودنسی نامرئی را هم می توان به آن اضافه کرد. به صورت کلی متخصص ارتودنسی خوب پس از معاینه و ارزیابی دندان ها، فک، لثه، ساختار استخوانی و بافت نرم صورت نوع مشکل و ناهنجاری دندانی و فکی را تشخیص داده و طرح درمان مراحل ارتودنسی را ارائه میدهند.

براساس تشخیص و طرح درمان دکتر ارتودنسی است که روش درمان، دستگاه مورد نیاز، مدت زمان درمان، هزینه ارتودنسی دندان و نیاز به کشیدن دندان، جراحی فک و درمانهای دیگر دندانپزشکی تعیین می شود. آنچه بهترین متخصص ارتودنسی را متمایز میکند تشخیص دقیق مشکلات و ارائه بهترین طرح درمان است که با صرف کمترین وقت و هزینه و ساده ترین وسایل بیشترین نفع را به بیمار برساند.

طول درمان های ارتودنسی در افراد متفاوت است ( بین 6 تا 30 ماه) و این تفاوت بیشتر به واسطه سن بیمار، نوع و شدت ناهنجاری است. به طور مثال درمان های ارتودنسی کودکان نسبت به ارتودنسی بزرگسالان کوتاه تر است.

انواع مدل های سیم و براکت ارتودنسی دندان

تنها تعداد کمی از افراد به اندازه کافی خوش شانس هستند تا با دندانهایی عالی و مرتب متولد شوند، اما روش های ارتودنسی می تواند برای شما یا فرزند شما تفاوت بزرگی را رقم بزند. متخصص شما می تواند یکی از انواع لوازم دندانپزشکی زیر را به شما توصیه کند تا مشکل تان را رفع کند.

1. سیم های سنتی فلزی ثابت

سیم های سنتی از روزهای اولیه پیشرفت زیادی کرده اند و در حال حاضر وزن و ساختار سبک تری از آنچه که فکر می کنید را دارا می باشند. آنها از نوعی فولاد ضد زنگ درجه بالا ساخته شده اند. ارتودنسی ثابت دارای براکت های فلزی هستند که با استفاده از نوعی ماده چسبنده به دندان شما متصل می شوند. براکت ها با یک ورقه نازک به یکدیگر متصل می شوند، که فشار لازم بر روی دندان ها ایجاد می کنند تا آنها را به آرامی به موقعیت صحیح خود هدایت کنند.

ارتودنسی ثابت رایج ترین روش درمان و روش استاندارد برای درمان همه نوجوانان و بزرگسالان است هرچند گاهی بصورت ترکیبی همراه ارتودنسی متحرک بکار می رود. در این نوع ارتودنسی دندان بیمار این توانایی را ندارد که دستگاه را از دهان خود خارج نماید و وسایل ارتودنسی به دندانها متصل می شوند. می توان گفت اهدافی که از این درمان دنبال می شوند، حرکت دقیق دندان‌ ها به محل مناسب، مرتب کردن دندان ‌های بهم ریخته و اصلاح روابط دندان ‌های دو فک است.


این سیم های قوسی با استفاده از مواد الاستیک کوچک که تحت عنوان لیگاتورها یا حلقه ها شناخته می شوند، به یکدیگر متصل می شوند که پزشک شما هر بار که این سیم را تنگ می کند، تغییر می کند. بعضی از انواع سیم ها دارای براکت هایی هستند که به حلقه ها نیاز ندارند که تحت عنوان سیم های بدون لیگاتور شناخته می شوند.

در درمان های ارتودنسی به وسیله ارتودنسی ثابت متخصص ارتودنسی سعی می کند به وسیله سیم های ارتودنسی یک نیروی مشخص و کنترل شده به دندان ها وارد نماید. به همین دلیل یک قطعه فلزی که به آن براکت گفته می شود را بر روی هر دندان می چسباند. به وسیله براکت ارتودنسی هر دندان می تواند در هر سه جهت فضایی حرکت نماید بنابراین ارتودنسی ثابت بهترین و کارامدترین روش درمان ارتودنسی می باشد.

در این روش براکت ها بر روی دندان بیمار چسبانده شده و یک سیم فلزی از شیار براکت ها عبور داده می شود که با کش ‌های بسیار ظریف به رنگ دلخواه بیمار داخل براکت نگه داشته می شوند. این کش های بسیار ظریف در هر جلسه از درمان ارتودنسی بصورت کامل تعویض می شوند. سیم ها در بعضی جلسات عوض می شوند اما براکت های چسبانده شده معمولاً تا پایان درمان در دهان بیمار باقی مانده و تعویض نمی شوند.

گاهی روی دندانهای آسیاب بزرگ حلقه ای فلزی بنام بند گذاشته می شود. جنس بند براکتها و بیشتر سیمهای ارتودنسی ثابت از استنلس استیل ( فولاد ضدزنگ ) است که با بدن کاملاً سازگار می باشد.

2. ارتودنسی متحرک

در روش ارتودنسی متحرک بیمار می تواند وسیله ارتودنسی را به صورت کامل از دهان خود خارج نماید و دوباره آن را در جای خود قرار دهد. در این روش از دندانهای بیمار قالب گیری شده و پلاك متحرک طبق دستور دکتر متخصص ارتودنسی در لابراتوار ساخته می‌ شود. در جلسات درمان پلاک توسط دکتر در دهان تنظیم و فعال می شود. طول درمان پلاک متحرک ارتودنسی در کودکان اغلب بین 6 تا 12 ماه می باشد.

3. براکت های سرامیکی

این اقلام به همان شیوه سیم های سنتی عمل می کنند، اما براکت ها از یک ماده سرامیکی روشن و شفاف ساخته می شوند. براکت ها برای دیگران کمتر قابل مشاهده هستند که آنها را برای افرادی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند، محبوب تر می کند. طبق گفته پزشک ارتودنتیست دکتر ویلیام و لوئیس چاپمن، بیمارانی که از این نوع سیم ها استفاده می کنند گاهی اوقات متوجه می شوند که اجزای الاستیک آنها تغییر رنگ داده است که می تواند لکه هایی بر روی دندان آنها ایجاد کند.

رایج ترین روش ارتودنسی نامریی استفاده از ارتودنسی ثابت با براکتهای همرنگ دندان از جنس سرامیک است. قابلیتهای این ارتودنسی همرنگ دندان مانند ارتودنسی ثابت به روش معمول است و دکتر ارتودنسی بدون محدودیت با آن می تواند تمام مشکلات دندانی را درمان کند. توصیه اول هر متخصص ارتودنسی برای علاقمندان به ارتودنسی نامرئی استفاده از براکت سرامیکی است.

دکتر شما ممکن است پیشنهاد دهد از خمیر دندان هایی استفاده کنید که به شما کمک می کند فلوراید مورد نیاز برای محافظت از دندان های خود در برابر باکتری ها را تامین کنید.

4. سیم های دیمون

این نوع از سیم ها در حال حاضر با موجی از محبوبیت زیادی در بین ارتودنتیست ها برخوردار هستند، زیرا یک درمان ساده به حساب می آیند که نیاز به بازدید پزشکی کمتری دارد. سیم های دیمون بدون لیگاتور هستند و از مکانیزم کشویی به جای مواد الاستیک برای اتصال سیم ها بهره می برند.مزایا و معایب ارتودنسی دیمون را اینجا بخوانید.


این سیم ها درمان سریعتری به حساب می آیند، زیرا دندان ها بدون نیاز به تنظیم می توانند به طور مستقل حرکت کنند. این باعث ایجاد اصطکاک و فشار کمتری روی دندان می شود، بنابراین حرکت آنها درد کمتری خواهد داشت.

تمیزکاری براکت ها نیز ساده تر می باشد. نیاز به سفر کمتر به مطب دندانپزشک به این معناست که روند درمانی شما هزینه و زمان کمتری خواهد داشت.

5. کلیر الاینر یا اینویزالاین

Invisalign نوعی تنظیم کننده شفاف است که می توانید به جای سیم های فلزی یا دیمون استفاده کنید. این شامل طیف وسیعی از تنظیم کننده های پلاستیکی شفاف است که مشابه محافظان دهان بوده و می توانید به راحتی آنها را سفارشی کنید. آنها برای خوردن و تمیز کردن قابل جابجایی هستند و می توانید آنها را هر دو هفته یکبار تنظیم کنید. هر تنظیم کننده جدید تنظیم دندان های شما را یک گام جلوتر می برد.و در واقع این مدل یکی از موارد درمان ارتودنسی نامرئی است.

جدیدترین تکنیک ارتودنسی نامرئی هست که با پیشرفت تکنولوژی و بهره گیری از طراحی دیجیتال و اسکنر و پرینتر سه بعدی انجام می شود. اینویزالاین نوعی ارتودنسی متحرک است که با استفاده از پلاکهای متحرک شفاف انجام می شود.

اینویزیلاین به نامهای ارتودنسی دیجیتال، الاینر و ارتودنسی شفاف هم معروف است. تکنولوژی اینویزیلاین در ایران هم وارد شده و لابراتوارها و شرکتهای متعددی در این زمینه فعالیت می نمایند.


تنظیم کننده های شفاف همچنین برای استفاده مداوم پس از تکمیل درمان ارتودنسی توصیه می شوند. این اقلام کمک می کنند تا نتایج مورد نظر خود را تا زمانی که دندان های شما به محل مناسب خود جابجا شوند کسب کنید.

امروزه با بالا رفتن کیفیت زندگی و پیشرفت تکنیکهای ارتودنسی بزرگسالان زیادی برای درمان ارتودنسی مراجعه می کنند تا دندانها و لبخند زیباتری داشته باشند. عده ای از افراد بزرگسال بخاطر حساسیتهای اجتماعی یا شغلی دوست دارند از انواع ارتودنسی استفاده کنند که ظاهر بهتری داشته باشد.

ارتودنسی نامرئی یعنی وسایل ارتودنسی کمتر مشخص باشد و سه روش مختلف ارتودنسی نامریی ارائه شده است که البته هیچکدام از این سه روش نسبت به ارتودنسی ثابت متداول کارایی بهتری ندارند و ارتودنسی ثابت متداول کماکان توصیه اول ارتودنتیست ها می باشد.

6. ارتودنسی لینگوال

این روش درمان کامل مشابه درمان ارتودنسی ثابت است، با این تفاوت که به جای نصب جلوی دندان در پشت دندان ها نصب میشود. به آن ارتودنسی زبانی، ارتودنسی از پشت دندان یا ارتودنسی مخفی هم گفته می شود. در این روش درمان نیز مانند ارتودنسی ثابت از براکت های فلزی و ثابت استفاده میشودکه قابل جابه جایی نیستند. دوره مراجعه به پزشک نیز هر سه هفته تا یک ماه، یک بار است.  ارتودنسی لینگوال رایج نیست و محدودیتها و مشکلات خاصی دارد. اگر به ارتودنسی نامرئی علاقه مند هستید توصیه میکنیم یکی از دو روش بعد را مدنظر قرار دهید.

ارتودنسی لینگوال بیشتر مناسب کسانی است که با ظاهر ارتودنسی مشکل دارند و از زرد شدن و یا طولانی شدن دوره درمان ارتودنسی نامرئی راضی نیستند، اطلاعات کامل در مورد این نمونه درمان را اینجا بخوانید.

لوازم جانبی درمان ارتودنسی

استفاده از دستگاه Forsus

انجمن ارتودنتیست های آمریکایی توصیه می کنند که کودکان در سن 7 سالگی توسط متخصص ارتودنسی کودکان معاینه شوند، زیرا دوران کودکی بهترین زمان برای این روش درمان است. بعضی از کودکان نیاز به استفاده از دستگاه های Forsus برای اصلاح مشکلات فک خود دارند و این به طور عمده جایگزین استفاده از سیم ها شده است.

دستگاه Forsus یک سیستم فنر پوشیده شده در داخل گونه است که به منظور تنظیم فک بالا و پایین به سیم های ارتودنسی متصل می شود و برای کودکان مناسب است.

برای بیمارانی که دارای دندان های فشرده هستند، دو روش درمانی وجود دارد که عبارتند از: کشیدن دندان و وسیع کننده های کام. کشیدن دندان در گذشته راه حل مناسبی بود، اما ارتودنتیست های مدرن اغلب توصیه می کنند که ها وسیع کننده های کام برای یک دوره استفاده کنید.

این وسیله ای است که متناسب با فک شما فشار لازم را به پشت دندان های فوقانی شما اعمال می کند تا به تدریج دندان هایتان را به محل مناسب هدایت کند. این باعث می شود که راحت تر بتوانید از انواع مختلف سیم های ارتودنسی برای جابجا کردن موقعیت دندان هایتان استفاده کنید.