اپن بایت دندان چیست و چه عوارضی دارد؟

زمانی که دندان ها در حالت ایده آل قرار داشته باشند، دندان های فک بالا بخشی از دندان های فک پایین را می پوشانند. بنابراین حالت طبیعی قرار گرفتن دندان ها به نحوی است که دندان های فک بالا به طور صد در صد و دندان های فک پایین تا هفتاد و پنج درصد دیده می شوند. در صورتی که این نسبت تغییر کند و هنگام بسته بودن دهان، تماسی بین ردیف دندان های بالا و پایین برقرار نشود، فرد دچار عارضه اپن بایت دندان است.

جدا از پیامدهای زیبایی، اپن بایت می تواند باعث مشکلات تنفس، صحبت کردن و جویدن شود و همچنین ممکن است باعث ناراحتی عضلانی شود. موارد خفیف، متوسط و شدید اپن بایت نیز وجود دارد. ما علل بالقوه اپن بایت، اثرات مرتبط با آن بر سلامت دندان های بیمار، و درمان های موجود برای کودکان و بزرگسالان برای اصلاح این وضعیت را شرح خواهیم داد. این مقاله توسط دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی در سعادت آباد، نوشته شده است.

اختلال اپن بایت به چه دلیل ایجاد می شود؟

در ایجاد عارضه اپن بایت دندان دلایل متعددی می توانند دخیل باشند. این دلایل به دو دسته دلایل ژنتیکی و عادات دهانی غلط تقسیم می شوند:

دلایل ژنتیکی

در برخی موارد ممکن است رشد بیش از حد در استخوان فک و یا دندان های آسیا منجر به جلو آمدن دندان های قدامی(جلویی) و فاصله گرفتن دو ردیف دندان های قدامی ردیف بالا و پایین شود. به این وضعیت، اپن بایت اسکلتی گفته می شود که بیشترین تعداد بیماران در این دسته جای می گیرند.

جلو بودن زبان نیز به عنوان یک عارضه ژنتیک می تواند در شکل گیری اپن بایت مؤثر باشد. زیرا در این حالت زبان به دندان هایی جلویی فشار وارد می آورد و سبب بیرون زدگی آن ها می گردد.

عادات دهانی

مکیدن لب پایین یکی از عادات دهانی اشتباهی است که بسیاری از کودکان ممکن است به آن دچار شوند. این عادت می تواند سبب شود به تدریج بین دو ردیف دندان های جلویی فاصله بیفتد.
مکیدن انگشت نیز جزو عاداتی است که بسیاری از کودکان به آن دچار هستند. این عادت بهتر است در سنین سه تا چهار سالگی ترک شود. زیرا اگر این عادت بعد از شروع شدن رویش دندان های دائمی ادامه پیدا کند، می تواند منجر به اپن بایت شود و اصلاح آن مستلزم انجام ارتودنسی خواهد بود.
الگوی غلط بلع یکی دیگر از دلایل ایجاد عارضه اپن بایت است. برخی کودکان هنگام بلعیدن غذا به جای آن زبان را به سقف دندان بفشارند، آن را به سمت جلو و پشت دندان های قدامی هل می دهند. همین الگوی غلط سبب می شود به تدریج دندان ها به سمت جلو پیشروی کنند و عارضه اپن بایت شکل بگیرد.

بیشتر: هزینه ارتودنسی کودکان

عوارض اختلال اپن بایت

صرفنظر از دلایل متعددی که این عارضه می تواند داشته باشد، عواقب آن بر کیفیت زندگی فرد بسیار جدی خواهد بود. از جمله تأثیرات منفی این وضعیت دندان بر سلامتی و کیفیت زندگی بیمار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد مشکل در تکلم فرد. به ویژه در ادای حروف س، ش، ژ.
• امکان ایجاد ساییدگی در دندان های خلفی ( عقبی )
• ایجاد مشکل سلامتی برای لثه ها
• امکان بروز مشکل در مفصل گیجگاهی فکی
• مشکلات ظاهری

عارضه اپن بایت چگونه درمان می شود؟

درمان اپن بایت روش های گوناگونی دارد. دندانپزشک متخصص ارتودنسی پس از معاینه کامل بیمار، طرح درمان وی را مشخص می کند و بر اساس آن یکی از روش های معمول درمان این عارضه را به کار خواهد گرفت. توصیه می کنیم برای درمان عارضه اپن بایت خود به دکتر احسان مهریزی، بهترین دکتر ارتودنسی ، مراجعه کنید تا به بهترین روش و در کوتاه ترین زمان ممکن درمان شوید.

سوال شما: ارتودنسی نامرئی چیست؟

روش های درمان اپن بایت

لنگر موقتی ارتودنسی

این وسیله درمانی، حرکت دندان های عقبی فک بالا را تحت تأثیر قرار می دهد. از این طریق، زمانی که فک پایین حرکت می کند، دندان های جلویی هر دوفک بر روی یکدیگر قرار می گیرند و اختلال اپن بایت به تدریج اصلاح می شود. سعی می‌کنیم در یک مقاله جداگانه درمورد لنگر موقتی ارتودنسی توضیحات مفصلی را ارائه نمائیم

لوک بایت

زمانی که دندانپزشک دلیل عارضه اپن بایت را رشد بیش از اندازه و مجموعه شرایط دندان های آسیا تشخیص دهد، وسیله ای به نام بلوک بایت را بر روی دندان های آسیا نصب می کند. این وسیله میزان حرکت دندان های آسیا و میزان رشد آن ها را تنظیم می کند و بدین ترتیب مانع از تأثیر منفی آن بر محل قرار گیری دندان های قدامی می گردد.

سیم قرقره دار

این وسیله زمانی در درمان اپن بایت مورد استفاده قرار می گیرد که دلیل این عارضه، فشار زبان به پشت دندان های قدامی فرد باشد. سیم این وسیله به دندان های آسیا در انتهای دهان متصل می شود و قرقره آن در پشت دندان های قدامی فک پایین قرار می گیرد. عملکرد این وسیه به این صورت است که زبان را در وضعیت صحیحی قرار دهد و مانع از فشار آوردن زبان به پشت دندان های فک پایین گردد.

هدگیر

این وسیله جزو لوازم ارتودنسی است که تسمه آن در پشت سر قرار می گیرد و بخش سیمی آن با وارد کردن نیرویی ملایم، سبب هم راستا شدن دو فک می شود.

هدگیر معکوس

این وسیله با کنترل میزان رشد دو فک، وضعیتی را که سبب فاصله افتادن بین دو ردیف دندان های پایین و بالا می شود را اصلاح می نماید. با کنترل رشد چانه، به تدریج فاصله ایجاد شده بین دو ردیف دندانی رفع خواهد شد.

جراحی فک

این روش درمانی معمولا برای بزرگسالان یا نوجوانانی که رشد فک در آن ها به پایان رسیده است انجام می گیرد. در روش جراحی، جراح فک بالا را در وضعیت صحیح قرار می دهد و در جای خود ثابت می کند.

آیا امکان درمان اپن بایت به صورت خودبخودی وجود دارد؟

در برخی موارد، عارضه اپن بایت در کودکی بر اثر وجود دو گروه دندان شیری و اصلی به وجود می آید. دلیل این موضوع، فاصلۀ زمانی بین افتادن تمامی دندان های شیری و رویش تمامی دندان های دائمی می باشد. در این موارد همزمان با رشد طبیعی کودک و رویش کامل دندان های دائمی، اختلال برطرف خواهد شد. نزدیک به 80 درصد کودکان در دوران رویش دندان های دائمی و زمانی که دندان های شیری هنوز به طور کامل نیفتاده اند، دچار این عارضه می شوند که در برخی موارد همزمان با رشد کودک اصلاح خواهد شد.

به همین خاطر همواره توصیه می شود ارتودنسی کودکان تا قبل از سن هفت سالگی توسط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی انجام شود تا مشکلاتی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند، زودتر شناسایی شوند. در این سن هنوز فضای کافی برای انجام درمان پیشگیرانه وجود دارد و چنانچه دندانپزشک متخصص تشخیص بدهد که عارضه به صورت خود به خودی درمان نخواهد شد، درمان کودک را آغاز خواهد کرد.

خلاصه

زمانی که دندان های بالایی با دندان های پایینی تماس نداشته باشند، یک حالت ساده اپن بایت داریم. ساده ترین راه برای بررسی اینکه آیا اپن بایت دارید یا نه این است که سعی کنید یک تکه کاغذ را با دندان های جلویی خود نگه دارید.

لینک مفید: متخصص ارتودنسی دیمون در تهران