جراحی فک یا ارتودنسی

ارتودنسی یک روش بسیار مؤثر در درمان بسیاری از ناهنجاری‌های دندانی است؛ با این‌ وجود در بسیاری از موارد علاوه بر مشکلات نامرتبی دندان‌ها، ناهنجاری‌های فکی نیز وجود دارد. در این موارد درصورتی‌که شدت و نوع ناهنجاری شدید باشد نیاز به انجام جراحی فک نیز وجود خواهد داشت. در این مطلب با متخصص ارتودنسی در تهران همراه باشید تا ببینیم جراحی فک بهتر است یا ارتودنسی؟

اول جراحی فک یا ارتودنسی؟ کدام را باید انجام دهیم؟

درصورتی‌ که ناهنجاری‌ های دندانی و فکی تا حدی حاد باشد که انجام ارتودنسی به‌ تنهایی مشکلات فکی را برطرف نکند، جراحی فک نیز به فرایند درمانی اضافه می‌شود؛ در نتیجه این امر ارتودنسی و جراحی فک می‌توانند رابطه نزدیکی با یکدیگر داشته باشند.

گاهی متخصص ارتودنسی تشخیص می‌دهد که اندازه نامرتب بودن دندان‌ های شما بسیار زیاد است و به همین دلیل واجب است اول درمان ارتودنسی خود را شروع کرده و هنگامی که فرایند درمان به اندازه ای پیشرفت کرد که آماده انجام جراحی فک شدید، وارد فاز بعدی درمان خود شوید. در چنین شرایطی شما باید نکات بسیار مهمی را درباره ارتودنسی و جراحی فک بدانید تا بتوانید با دیدی باز درمان خود را شروع کنید.

لینک مفید: ارتودنسی متحرک

ارتباط جراحی فک و ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی ثابت و جراحی اصلاحی فک هر دو از جمله درمان‌ های دندانی هستند که به تراز مجدد آنها کمک می‌کنند. اما همان گونه که اشاره کردیم، بریس ها به تنهایی نمی توانند ناهماهنگی های شدید فکی یا ناهنجاری های اسکلتی را اصلاح نمایند. در این شرایط نیاز به جراحی فک برای ارتودنسی مطرح می شود. این جراحی با هدف تراز کردن فک ها و بهبود بایت فرد انجام می شود؛ و در کنار آن از بریس ها برای مرتب کردن دندان ها پس از اصلاح تراز فک استفاده می شود. یکی از نکات مهمی که در این میان مطرح می شود، تاثیر ارتودنسی بر درد مفصل فک است. در برخی بیماران، ناهماهنگی فک ها باعث فشار نامناسب بر مفصل گیجگاهی فکی شده و منجر به درد یا محدودیت حرکتی می شود. اصلاح این ناهماهنگی ها از طریق جراحی و ارتودنسی می تواند به کاهش یا رفع این دردها کمک کند. این روند با جلسه مشاوره نزد جراح شروع می شود.

در وهله اول، متخصص ارزیابی می‌کند که آیا جراحی برای تراز کردن فک‌ها و احیاناً جراحی لثه لازم است یا خیر. در صورت لزوم، آنها با ارتودنتیست همکاری می‌کنند تا یک برنامه درمانی سفارشی را برای بیمار ایجاد کنند. وقتی بهبودی پس از جراحی حاصل شود، معمولاً برای چند ماه از بریس استفاده می‌شود تا دندان‌ها در موقعیت‌ های جدید خود در فک‌ های به‌ تازگی تراز شده قرار بگیرند؛ بنابراین ارتباط جراحی فک و ارتودنسی در حالت روتین در سه مرحله تعریف می‌شود:

لینک مرتبط: زندگی بعد از بریس

• درمان ارتودنسی قبل از عمل که به طور میانگین نُه ماه تا یک سال و نیم زمان می‌برد.
• جراحی فک که چند هفته تا چند ماه زمان لازم است تا وضعیت فک تثبیت شود.
• درمان ارتودنسی بعد از عمل که به طور میانگین شش ماه تا یک سال زمان می‌برد.

ترکیب جراحی فک و ارتودنسی به متخصصان اجازه می‌دهد ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی را هم‌زمان رفع کند، و پیشرفت‌های چشمگیری را در عملکرد فک و دهان، و زیباییِ لبخند فرد ایجاد کند.

آیا جراحی فک بدون ارتودنسی امکان‌پذیر است؟

برخی بیمارها استرس‌های رایج نسبت به جراحی و هزینه آن را می‌پذیرند، اما مایل‌اند درگیر درمان طولانی‌مدت با بریس‌ها نشوند. این افراد مخصوصاً می‌خواهند بدانند که آیا جراحی فک بدون ارتودنسی ممکن است یا خیر که پاسخ معمولاً منفی‌ست. همان‌طور که گفتیم جراحی فک باید پس از زمانی که ارتودنتیست شروع به کار می‌کند، انجام شود. یعنی دندان‌ها قبل از جراحی حداقل باید به صورت نسبی در موقعیت درست خود قرار گرفته باشند.

حتی در متد سر جری – فرست هم معمولاً دوره‌ای کوتاه از درمان‌ های ارتودنسی را داریم. در غیر این صورت جراح نمی‌تواند روند جراحی را به‌ درستی پیش ببرد، و موقعیت صحیح فک‌ها را در اتاق عمل پیاده‌سازی کند. این موضوع می‌تواند زمانی رخ دهد که ناهماهنگی اسکلتی شدید باشد و به دلیل نگرانی‌های عملکردی یا زیبایی اصلاح فوری ضروری باشد. بااین‌حال، ذکر این نکته ضروری است که حتی در مواردی که ارتودنسی قبل از جراحی بای‌پس می‌شود، معمولاً ارتودنسی بعد از جراحی موردنیاز است.

این بدان معناست که پس از جراحی فک، بیمار همچنان نیاز به درمان ارتودنسی برای تنظیم دقیق رابطه بایت و اطمینان از ثبات طولانی‌ مدت دارد. پس به‌ طور کلی می‌توان گفت که درمان ارتودنسی در هر شرایطی قبل از انجام عمل جراحی فک لازم است. تنها درصورتی‌که دندان‌ها به‌ درستی روی‌ هم قرار بگیرند، می‌توان درباره احتمال انجام جراحی فک بدون ارتودنسی صحبت کرد.

لینک مفید: هزینه ارتودنسی

چه افرادی به جراحی فک نیاز دارند؟

افرادی که چنین مشکلاتی دارند، مهم‌ترین کاندیدای این درمان‌ها هستند:

• مشکل در جویدن، گازگرفتن غذا یا بلعیدن
• درد مزمن در فک و یا سردرد
• سایش بیش از اندازه دندان‌ها
• فاصله بین دندان‌های بالا و پایین موقع بستن دهان
• نامتعادل بودن صورت از جلو یا پهلو
• آسیب به‌صورت یا نقص مادرزادی
• چانه عقب‌رفته
• فک بیرون‌زده
• ناتوانی در روی‌هم قرارگرفتن لب‎ها بدون فشاردادن
• تنفس مزمن از دهان و خشکی دهان
• مشکلات تنفسی در طول خواب، از جمله خر و پف

اگر این نشانه‌ها را در خود شناسایی کرده‌اید، احتمال دارد که شما به جراحی فک و ارتودنسی احتیاج داشته باشید.

یکی از روش‌های مؤثر برای هدایت رشد صحیح فک و دندان‌ها در کودکان، ارتودنسی پیشگیری است که در سنین پایین آغاز می‌شود.

لینک مفید: ارتودنسی لینگوال

جراحی فک چه کمکی به درمان ارتودنسی می‌کند؟

جراحی به افرادی که بریس دارند کمک می‌کند تا چهره‌ای طبیعی‌تر داشته باشند، و بایتشان را بهبود دهند. جراحی فک برای ارتودنسی به طور مؤثر اوربایت، آندربایت، کراس بایت و اپن بایت را که به دلیل یک مشکل اسکلتی زمینه‌ای ایجاد می‌شوند، اصلاح می‌کند. بریس‌ها تنها جهت برطرف کردن مشکلات مربوط به موقعیت دندان مناسب هستند، ولی جراحی فک با دلیل اصلی نامرتب بودن فک‌ها مقابله می‌کند.

با ترکیب جراحی اصلاحی و ارتودنسی، متخصص اطمینان حاصل می‌کند که دندان‌ها کاملاً تراز شوند و نتیجه ثباتی طولانی‌مدت داشته باشد. پس از انجام عمل جراحی و درمان با بریس، توانایی صحبت‌کردن بیمار به‌شدت پیشرفت می‌کند. نهایتاً، فرد می‌تواند بدون خودآگاهی و اطمینان کامل لبخند بزند، بدون اینکه دیگر نگران ظاهر دندان‌های خود باشند.

لینک مفید: دیپ بایت

‌مدت زمان ارتودنسی بعد از جراحی فک

در بعضی موارد، ارتودنسی ممکن است به طور مستقیم بعد از جراحی فک آغاز شود. درحالی‌ که در موارد دیگر، ممکن است یک مدت زمانی مورد نیاز باشد تا بازیابی از جراحی کامل شود. ارتودنسی پس از جراحی فک باید بادقت و به هماهنگی با فرایند بازیابی پس از جراحی انجام شود تا به نتایج بهتری برسید. اما در حالت کلی مدت زمانی که بعد از جراحی فک باید ارتودنسی انجام شود؛ بستگی به موارد مختلفی از جمله موارد زیر دارد:

• نوع و شدت مشکلات دندانی و فکی
• میزان تغییرات ساختاری بر روی فک‌ها و صورت
• تصمیمات تیم درمان شامل جراح فک و ارتودنتیست
• پیشرفت و بازیابی پس از جراحی

بنابراین به‌ طور کلی، مدت‌زمان ارتودنسی بعد از جراحی فک می‌تواند معمولاً بین یک تا چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد. درهرصورت، ارتودنتیست و جراح فک شما هستند که مسئول نظارت بر پیشرفت درمان شما هستند و مدت‌زمان و زمان‌بندی دقیق را بر اساس شرایط خاص شما تعیین می‌کنند.

لینک مفید: ارتودنسی نامرئی

مدت‌زمان ارتودنسی قبل از جراحی فک

مدت زمانی که قبل از انجام جراحی فک ارتودنسی انجام می‌شود نیز متغیر است و بستگی به موارد مختلفی و تصمیمات تیم درمانی دارد و ممکن است بین چند ماه تا چند سال طول بکشد. برای برخی از موارد، ارتودنسی قبل از جراحی به‌ منظور اصلاح موقعیت دندان‌ها و فک‌ها به‌گونه‌ای است که نیاز به جراحی برای اصلاح ساختار فک‌ها را کاهش می‌دهد و احتمال نیاز به جراحی فک را کاهش می‌دهد.

برای آشنایی بیشتر با روش‌ های مختلف درمان ناهنجاری فک و انتخاب بهترین گزینه متناسب با شرایط هر فرد، پیشنهاد میکنیم مقاله جامع ما را در این زمینه مطالعه کنید.

سن مناسب برای جراحی فک یا ارتودنسی دندان

بهترین سن برای انجام درمان‌های ترکیبی از ۱۸ تا ۴۵ سالگی است. در واقع هرزمان که رشد استخوان‌های فک تمام شده باشد (۱۷-۱۸ تا ۲۱-۲۲ سالگی) می‌توان این جراحی را انجام داد. با این‌ وجود، گاهی ناهنجاری به‌ قدری شدید است که جراحیِ زودتر از موعد یا چند مرحله جراحی ضروری می‌شود. در این شرایط، احتمال دارد که در سنین نوجوانی هم جراحی انجام شود. (مثلاً بین ۱۲ تا ۱۶ سالگی).

این موارد بسیار نادر هستند. ولی چنانچه با ناهنجاری‌ های بسیار خاص و شدیدی روبه‌رو شویم، ممکن است ارتودنتیست و جراح تصمیم بگیرند که از جراحی فک یا ارتودنسی به سرعت استفاده کنند. باید به این نکته توجه کنید که درمان‌های ارتوسرجری در سن کودکی انجام نمی‌گیرد.

جمع‌بندی

در موارد نادر جراحی فک بدون ارتودنسی انجام می‌گیرد؛ ولی بهترین حالت در درمان ناهنجاری فکی این است که ارتودنسی و جراحی فک مکمل هم باشند، در هرحال تصمیم این مورد که آیا می‌توانید جراحی فک را بدون ارتودنسی انجام دهید یا خیر، را به عهده جراح بگذارید. در این مقاله از مطب دکتر مهریزی توانستیم مطالبی را درمورد انتخاب جراحی فک یا ارتودنسی بیان کنیم تا شما همراهان عزیز بتوانید با این دو درمان آشنا شوید.

اگر قصد انجام این‌گونه درمان‌ها را دارید و حس می‌کنید که به آن‌ها احتیاج دارید قبل از هر چیز باید به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید تا بعد از انجام معاینه شما را از مشکلاتی که دارید آگاه کند. بدین منظور شما می‌توانید با دکتر مهریزی متخصص دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی مشورت نمایید. برای دریافت ویزیت و یا مشاوره با ایشان فقط کافیست با مطب تماس حاصل فرمایید.