رابطه بین سلامت دندان و کبد چگونه است؟

رابطه بین سلامت دهان و سلامت کبد یک حوزه تحقیقاتی جذاب است که بر ماهیت سیستمی بهداشت دندان و پیامدهای سلامتی گسترده تر آن تأکید می کند. در حالی که دهان و کبد از نظر فیزیکی اندام هایی دور از هم هستند، اما به روش هایی به هم مرتبط هستند که می تواند به طور قابل توجهی بر سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی چگونگی ارتباط این دو و اینکه چرا حفظ سلامت دهان و دندان برای سلامت کبد حیاتی است، می پردازیم. با ما همراه باشید.

تاثیر بیماری‌های دهان و دندان بر سلامت کبد:

سلامت دهان و دندان از طریق مکانیسم‌های مختلف می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت کبد داشته باشد و مطالعات متعددی رابطه دو طرفه بین این دو را برجسته کرده‌اند. در اینجا نمونه‌های خاصی از چگونگی تأثیر سلامت دهان و دندان بر سلامت کبد آورده شده است:

• بیماری پریودنتال و التهاب سیستمیک: بیماری پریودنتال می تواند منجر به انتشار باکتری ها و واسطه های التهابی در جریان خون شود و باعث التهاب سیستمیک شود. این به نوبه خود می تواند بر روی کبد تأثیر بگذارد و به طور بالقوه باعث آسیب کبدی یا تشدید آن شود.
• باکتریمی و اندوتوکسمی: فعالیت‌های روزانه دندانپزشکی و اقدامات پریودنتال می‌تواند باعث افزایش باکتریمی شود و در صورت وجود پریودنتیت، میزان این تأثیر بیشتر است. هنگامی که باکتری های دهان وارد جریان خون می شوند، می توانند باعث اندوتوکسمی شوند، وضعیتی که با وجود اندوتوکسین هایی مانند لیپوپلی ساکارید (LPS) در خون مشخص می شود که با التهاب و آسیب کبد همراه است.
• محور دهان – روده – کبد: فرضیه محور دهان – روده – کبد نشان می‌دهد که باکتری‌های پریودنتال ممکن است از طریق بزاق بلعیده وارد روده شوند و به دیس بیوز روده و افزایش نفوذپذیری روده کمک کنند. این می تواند منجر به جابجایی روده، اندوتوکسمی و التهاب سیستمیک شود که ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم به کبد آسیب برساند و به بیماری های کبدی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و بیماری کبدی مرتبط با الکل (ArLD) منجر شود.
• سرطان کبد و سیروز: مطالعات ارتباط بین سلامت ضعیف دهان، به ویژه بیماری پریودنتال، و افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد، به ویژه کارسینوم کبدی (HCC) را نشان داده اند. علاوه بر این، سلامت ضعیف دهان با پیشرفت سیروز کبدی و عوارض مربوط به سیروز مرتبط است.
• تأثیر مداخلات بهداشت دهان و دندان: مطالعات مداخله بالینی اولیه نشان می دهد که درمان های پریودنتال موضعی ممکن است به اثرات مفید کبدی منجر شود. به عنوان مثال، در میان بیماران سیروز، درمان پریودنتال باعث کاهش اندوتوکسمی و التهاب سیستمیک می شود که به طور بالقوه می تواند اثرات مثبتی بر سلامت کبد داشته باشد.

این مثال‌ها، بیماری‌های بالقوه‌ای هستند که از طریق آن سلامت دهان می‌تواند بر سلامت کبد تأثیر بگذارد. بنابراین، حفظ بهداشت دهان و دندان و مدیریت بیماری پریودنتال ممکن است برای پیشگیری یا مدیریت شرایط کبد مهم باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای ایجاد علیت و تعیین تأثیر کامل مداخلات بهداشت دهان و دندان بر پیشرفت و پیامدهای بیماری کبد مورد نیاز است.

لینک مرتبط: متخصص ارتودنسی لینگوال

برخی از علائم رایج سلامت دهان و دندان که می تواند بر سلامت کبد تأثیر منفی بگذارد چیست؟

سلامت دهان و دندان ضعیف می تواند نشانه‌های مختلفی داشته باشد که ممکن است بر سلامت کبد تأثیر منفی بگذارد. در اینجا برخی از علائم رایج دهانی وجود دارد که می تواند نگران کننده باشد:

• بیماری لثه: بیماری پریودنتال عفونت لثه است که می تواند منجر به التهاب و خونریزی شود. باکتری مسئول این عفونت می تواند وارد جریان خون شود و به طور بالقوه باعث التهاب سیستمیک شود که می تواند کبد را تحت تاثیر قرار دهد.
• ضایعات مخاطی دهان: بیماران مبتلا به بیماری کبد اغلب ضایعات مخاطی دهان را تجربه می کنند که به اختلال عملکرد کبد نسبت داده می شود و می تواند شامل شرایطی مانند خودایمنی و لکوپلاکیا باشد. این ضایعات می تواند نشان دهنده یک بیماری مزمن کبدی باشد.
• خشکی دهان: خشکی دهان می تواند به دلیل کاهش جریان بزاق رخ دهد که در بیماری های مزمن کبدی شایع است. بزاق برای خنثی کردن اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها و برای شستن ذرات غذا ضروری است، از این رو کاهش آن می تواند منجر به افزایش خطر عفونت ها و حفره های دهان شود که می تواند مشکلات کبدی را تشدید کند.
• زبان شقاق و گلوسیت: زبان ترک خورده و گلوسیت (التهاب زبان) اغلب در بیماران مبتلا به بیماری کبدی دیده می شود و می تواند با کمبودهای تغذیه ای همراه باشد که به نوبه خود می تواند بر سلامت کبد تأثیر بگذارد.
• پوسیدگی دندان: بهداشت نامناسب دهان می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود، که اگر درمان نشود، ممکن است منجر به عفونت هایی شود که می تواند گسترش یابد و به التهاب سیستمیک کمک کند و به طور بالقوه بر کبد تأثیر بگذارد.
• ترک خوردگی گوشه لب یا شیلیت زاویه‌ای: این بیماری که با ضایعات یا زخم در گوشه های دهان مشخص می شود، می تواند باعث ناراحتی شود و معمولا در بیماران سیروز دیده می شود. این می تواند نشانه ای از عملکرد ضعیف سیستم ایمنی و کمبودهای تغذیه ای باشد که می تواند بر سلامت کبد نیز تأثیر بگذارد.
• برفک دهان: برفک دهان یک عفونت قارچی است که می تواند در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، از جمله افراد مبتلا به بیماری کبد، رخ دهد. این می تواند باعث درد و مشکل در خوردن شود که می تواند بر سلامت کلی و عملکرد کبد تأثیر بگذارد.

سوال شما: ارتودنسی نامرئی چیست؟

تاثیر بهداشت دهان و دندان بر سلامت کبد

مطالعات بالینی اولیه نشان می دهد که درمان پریودنتیت ممکن است اثرات مفیدی بر سلامت کبد داشته باشد. همچنین نشان می‌دهند که بهبود سلامت دهان از طریق درمان های پریودنتال باعث کاهش اندوتوکسمی و التهاب سیستمیک می شود و به طور بالقوه باعث بهبود عملکرد کبد و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های کبدی می شود.

اقدامات پیشگیرانه و مراقبت از دهان

با توجه به پتانسیل تاثیرگذاری سلامت دهان بر سلامت کبد، حفظ شیوه های بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. معاینات منظم دندانپزشکی، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب، و مدیریت عوامل خطر مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل می تواند به حفظ سلامت دهان و کبد کمک کند. پیشنهاد ما مراجعه به کلینیک دندانپزشکی دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی در سعادت آباد، جهت انجام معاینات منظم است

آنچه گفتیم…

رابطه دو طرفه بین سلامت دهان و سلامت کبد، نیاز به رویکردهای مراقبت بهداشتی یکپارچه را برجسته می کند که دهان را به عنوان پنجره ای به بقیه بدن در نظر می گیرد. شواهدی که اخیرا به دست آمده اند، نشان می‌دهند که محور  دهان-روده-کبد، محور اساسی در ارتباط میان سلامت دهان و سلامت کبد است. همانطور که تحقیقات در حال تکامل است، به طور فزاینده ای روشن می شود که مراقبت از سلامت دهان و دندان یک بخش اساسی از حفظ سلامت کلی بدن است.