آیا ارتودنسی درد دارد؟ بررسی کامل درد ارتودنسی، دلایل و روش های درمان
ارتودنسی یکی از محبوب ترین روش های درمانی در دندانپزشکی است که به اصلاح نظم و موقعیت دندان ها کمک می کند. اما یکی از متداول ترین دغدغه های افرادی که قصد انجام ارتودنسی دارند، این است که آیا ارتودنسی درد دارد؟ در این مقاله به طور کامل به این سوال پاسخ می دهیم، تمام مراحل ارتودنسی و میزان درد در هر مرحله را بررسی می کنیم و راهکارهایی برای کنترل و کاهش درد ارائه خواهیم داد.
اکثر بیماران ۴ روز تا یک هفته اول پس از قرار دادن بریس ها، اکسپندر ها و یا سیم ها و پس از تنظیم سیم و یا مراجعه برای نصب آنها، کمی ناراحتی و درد را تجربه می کنید. لب ها و گونه ها ممکن است، به یک تا دو هفته نیاز داشته باشند، تا به بریس های روی دندان ها عادت کنند.
اگر به دنبال یک متخصص حاذق برای مشاوره، طراحی و پیگیری روند درمان ارتودنسی هستید، دکتر مهریزی به عنوان یکی از بهترین متخصص ارتودنسی در شهرک غرب تهران، میتواند راهنمایی مطمئن و حرفه ای برای شما باشد. برای دریافت راهنمایی های بیشتر در زمینه پایان درمان ارتودنسی، میتوانید به این لینک راهنمای بیماران مراجعه بفرمایید. برای بررسی درمان و میزان درد ناشی از درمان ارتودنسی با دکتر مهریزی، دکتر متخصص ارتودنسی همراه باشید.
در ارتودنسی کودکان هم تجهیزات ارتودنسی میتواند در روزهای نخست موجب بی قراری و ناراحتی کودک شود.
برخی افراد فکر می کنند ارتودنسی در بزرگسالان دردناک تر از دوران نوجوانی است، اما شدت درد بسته به شرایط دهان متفاوت است.
برای درک کامل کاربرد و انواع کش ارتودنسی در درمان ارتودنسی و دستیابی به نتایج مطلوب، اینجا کلیک کنید.
ارتودنسی چگونه باعث درد می شود؟
درد ناشی از ارتودنسی در اثر اعمال فشار مداوم و کنترل شده به دندان ها ایجاد می شود. این فشار به لیگامان های اطراف دندان ها (لیگامان پریودنتال) وارد می شود تا دندان ها به موقعیت صحیح خود منتقل شوند. واکنش طبیعی بدن به این فشار، ایجاد التهاب خفیف در ناحیه لثه و ریشه دندان است که به صورت درد یا ناراحتی حس می شود.
- در روزهای ابتدایی استفاده از ارتودنسی ثابت ممکن است فشار و درد خفیفی احساس شود.
- استفاده از ارتودنسی متحرک در روزهای اول می تواند کمی ناراحت کننده باشد تا دهان به آن عادت کند.
- یکی از مزایای ارتودنسی دیمون نسبت به مدل های سنتی، فشار کمتر و در نتیجه درد کمتر در حین درمان است.
- کسانی که از ارتودنسی نامرئی استفاده می کنند نیز معمولاً در روزهای اول ناراحتی خفیفی را تجربه می کنند.
- در روش ارتودنسی لینگوال چون براکت ها پشت دندان قرار می گیرند، ممکن است زبان کمی تحریک شود و درد ایجاد شود.
- در شروع استفاده از دستگاه های ارتودنسی فانکشنال ممکن است فک دچار کمی درد و خستگی شود.
نکات مهم بعد از نصب شدن بریس روی دندانها
هنگامی که بریس دارید، باید هر چند هفته یک بار برای معاینه و اصلاح آنها به پزشک ارتودنتیست خود مراجعه کنید. در این جلسات، دکتر متخصص ارتودنسی دندان های شما را ارزیابی می کند و میزان فشاری که بریس ها ایجاد می کنند، را بررسی می کند. با حرکت دندان ها، بریس ها کارایی خود را از دست می دهند. در هر ویزیت، ارتودنتیست شما سیم ها، فنرها یا نوارهای الاستیک را سفت می کند تا کشش را افزایش دهد.
سفت کردن بریس ها می تواند باعث درد برای چند روز بعد از مراجعه شود. ناراحتی و درد نباید به اندازه زمانی که برای اولین بار بریس های خود را گذاشتید باشد. بعد از چند روز به افزایش فشار روی دندان ها عادت خواهید کرد. یک مسکن برای کنترل درد کافی است. همچنین مورد مهمی که باید رعایت کنید، رژیم غذایی است. اگر یک رژیم درست داشته باشید، کمتر اذیت می شوید. برای کاهش فشار و ناراحتی بعد از نصب براکت ها، آشنایی با راهکارهای کاهش درد ارتودنسی بسیار ضروری است.
اطلاعات بیشتر: هزینه ارتودنسی دندان
آیا ارتودنسی درد دارد؟ مراحل مختلف درمان
۱. قبل از نصب بریس
برخی افراد ممکن است پیش از نصب بریس، نیاز به استفاده از جدا کننده ها یا اسپیسر داشته باشند. این ابزارهای کوچک پلاستیکی یا فلزی بین دندان ها قرار می گیرند تا فضا برای حلقه های فلزی باز شود. استفاده از اسپیسر ممکن است باعث فشار و درد خفیفی شود که معمولاً بعد از یکی دو روز کاهش می یابد.
۲. هنگام نصب بریس
نصب براکت ها و سیم ها در مطب ارتودنتیست معمولاً بدون درد است. اگر از حلقه های فلزی در دندان های آسیاب استفاده شود، ممکن است احساس فشار یا گاهی “نیشگون” جزئی داشته باشید.
۳. چند ساعت بعد از نصب
پس از چند ساعت از نصب بریس، فشار سیم ها و براکت ها آغاز می شود. بدن شما تازه متوجه تغییرات مکانیکی می شود و همین مسئله می تواند باعث ایجاد درد یا حساسیت در دندان ها شود. این درد در ۲۴ تا ۷۲ ساعت اولیه بیشتر محسوس است و بعد از آن رو به کاهش می رود.
۴. در هفته اول پس از نصب
در هفته اول، بیشتر بیماران ناراحتی هایی مانند:
درد هنگام جویدن
احساس کشیدگی در دندان ها
تحریک در لب ها یا داخل گونه ها
را تجربه می کنند. خوشبختانه بدن به این تغییرات عادت می کند و ناراحتی ها رو به کاهش می روند.
هایپردونتیا یا دندان اضافه، نوعی ناهنجاری رشد دندان است که در آن یک یا چند دندان اضافی فراتر از تعداد طبیعی در دهان ظاهر می شود. این وضعیت ممکن است باعث بی نظمی دندان ها، نهفتگی دندان های اصلی و نیاز به درمان های ارتودنسی یا جراحی گردد.
۵. جلسات تنظیم سیم
ارتودنسی یک فرآیند مداوم است. هر چند هفته یکبار باید برای بررسی و تنظیم بریس ها به متخصص مراجعه کنید. در این جلسات، سیم ها، فنرها یا نوارهای الاستیک سفت تر می شوند تا حرکت دندان ها ادامه یابد. پس از هر تنظیم، ممکن است برای چند روز درد خفیف تا متوسطی احساس کنید.
نصب مینی اسکرو در ارتودنسی گاهی با ناراحتی همراه است، به ویژه در مراحل اولیه.
غذاهایی که با بریس باید بخورید یا نخورید
✅ غذاهای مجاز و مفید:
در روزهای اول پس از نصب بریس یا بعد از جلسات تنظیم، مصرف غذاهای نرم و سرد توصیه می شود:
ماست
پوره سیب زمینی
سوپ های ولرم
اسموتی و نوشیدنی های سرد
تخم مرغ آب پز
میوه های نرم مانند موز و توت ها
ماکارونی یا خوراک های پخته
❌ غذاهایی که باید پرهیز کرد:
ذرت بو داده
آبنبات های سفت یا چسبناک
آدامس
خوراکی های جویدنی و سخت مانند ته دیگ یا آجیل
درمان درد ارتودنسی
بیشتر دردهای بریس ها را می توان با داروهایی که پزشک معالج نسخه می دهد و یا حتی بدون نسخه درمان کرد. اما بعد از استفاده از دارو هم، آیا ارتودنسی درد دارد؟ باید بگوییم که خیر. چون این درد جزئی است و استفاده از استامینوفن یک انتخاب رایج است. برخی از افراد از داروهایی مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) نیز استفاده می کنند، که می تواند به کاهش التهاب در لثه ها نیز کمک کند.
ارتودنتیست شما ممکن است، به شما موم نرمی بدهد، که می توانید هر زمان که بریس ها شما اذیت می کنند و یا به گونه و زبان آسیب می رسانند، از آن استفاده کنید. موم یک سد محافظ ایجاد می کند، که احتمال بریدگی یا زخم را کاهش می دهد. اگر سیم یا براکت در جای خود نیست و باعث درد شما می شود، فورا به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
افراد فکر می کنند، که بریس ها بسیار دردناک هستند. اما، در واقع بعد از عادت کردن به پوشیدن آنها درد یا ناراحتی زیادی وجود ندارد. ممکن است بلافاصله پس از قرار دادن بریس ها توسط متخصص ارتودنسی و زمانی که سیم های شما سفت می شوند، احساس ناراحتی کنید. برای همین هم، راه هایی برای تسکین درد بریس ها وجود دارد.
شکستن براکت و سیم ارتودنسی نه تنها ممکن است درد ایجاد کند، بلکه احتمال زخم شدن بافت دهان را نیز بالا می برد.
استفاده از موم ارتودنسی روشی مؤثر برای کاهش درد ناشی از تماس براکت ها با داخل لب و گونه است.
بسیاری از کودکان در شروع استفاده از پلاک ارتودنسی احساس ناراحتی یا فشار می کنند.
کشیدن کش ارتودنسی روی دندان ها در ابتدا با درد و فشار همراه است تا فک به حالت ایده آل هدایت شود.
روش های درمان و کاهش درد ارتودنسی
درد ناشی از ارتودنسی معمولاً خفیف است و می توان آن را با روش های خانگی یا دارویی کنترل کرد. در ادامه به موثرترین روش ها اشاره می کنیم:
۱. داروهای مسکن بدون نسخه
استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن از داروهای رایجی هستند که برای کاهش درد و التهاب بعد از ارتودنسی تجویز یا پیشنهاد می شوند. بهتر است یک ساعت قبل از مراجعه به ارتودنتیست دارو مصرف شود تا درد احتمالی پس از سفت کردن سیم ها کمتر شود.
۲. بی حس کننده های موضعی
ژل ها یا کرم های بی حس کننده خوراکی (مانند بنزوکائین) می توانند به طور موقت لثه ها را بی حس کنند. این ژل ها را می توان با انگشت یا پنبه به ناحیه دردناک مالید.
۳. استفاده از موم ارتودنسی
اگر براکت ها یا سیم ها باعث خراش یا زخم در داخل دهان می شوند، استفاده از موم مخصوص ارتودنسی توصیه می شود.
۴. کیسه یخ یا آب سرد
قرار دادن کیسه یخ روی فک یا نوشیدن آب سرد می تواند التهاب را کاهش داده و ناحیه دردناک را بی حس کند.
۵. شست و شوی دهان با آب نمک گرم
آب نمک گرم به التیام زخم ها و تسکین التهاب کمک می کند. این راهکار ساده و طبیعی بسیار مؤثر است و بهتر است روزانه دو تا سه بار انجام شود.
۶. ماساژ لثه ها
ماساژ آرام لثه ها با انگشت تمیز می تواند گردش خون را افزایش داده و درد را تسکین دهد.
تجربه برخی بیماران نشان می دهد که زندگی بعد از بریس ممکن است در هفته های اول با درد و محدودیت هایی همراه باشد.
مطالعه راهنمای بیماران ارتودنسی ثابت اطلاعات دقیقی درباره روش های کاهش ناراحتی ناشی از براکت ها ارائه می دهد.
در راهنمای بیماران ارتودنسی متحرک معمولاً توصیه هایی برای کاهش درد و عادت کردن به پلاک داده می شود.
در برخی موارد، هنگام راهنمای پایان ارتودنسی ثابت (دوره نگهداری) ممکن است بیمار هنگام برداشتن براکت ها کمی درد احساس کند.
جدول شدت درد در مراحل مختلف ارتودنسی
| مرحله درمانی | میزان درد (نسبی) | مدت زمان تقریبی | نوع درد | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|---|---|
| قبل از نصب بریس (اسپیسر) | کم تا متوسط | ۱ تا ۳ روز | فشار/کشش | هنگام جویدن محسوس تر است |
| نصب اولیه بریس | کم | ۰ روز (حین نصب) | بدون درد | فقط احساس فشار جزئی |
| ۶ تا ۲۴ ساعت پس از نصب | متوسط تا زیاد | ۲ تا ۵ روز | حساسیت/نبض دار | هنگام خوردن یا گاز گرفتن بیشتر است |
| هر بار تنظیم سیم | کم تا متوسط | ۱ تا ۳ روز | تیر کشنده ملایم | بعد از هر جلسه فعال سازی |
| پایان درمان یا برداشتن بریس | بسیار کم | چند ساعت | فشاری خفیف | قابل تحمل است |
رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران ارتودنسی
تمیز نگه داشتن دندان ها، لثه ها و بریس ها اهمیت بالایی دارد، زیرا باقی ماندن مواد غذایی در اطراف براکت ها می تواند باعث ایجاد پلاک، پوسیدگی دندان و التهاب لثه شود که خود باعث افزایش درد خواهد شد.
نکات بهداشتی شامل:
مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی با مسواک مخصوص ارتودنسی
استفاده از نخ دندان یا ابزارهای جایگزین مانند نخ دندان ارتودنسی یا واتر جت
استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده
هنگام تمیز کردن براکت های ارتودنسی در روزهای اول درمان، ممکن است دندان ها حساس و دردناک باشند.
اگر مسواک زدن در دوران ارتودنسی با درد همراه باشد، بهتر است از مسواک نرم یا مخصوص ارتودنسی استفاده شود.
آیا ارتودنسی درد دارد و طبیعی است؟
بله، درد ارتودنسی کاملاً طبیعی و پیش بینی شده است. این درد نشانه ای از حرکت دندان ها است. اگر هیچ فشاری احساس نشود، به معنای عدم کارایی ارتودنسی خواهد بود. اما شدت درد در افراد مختلف متفاوت است و معمولاً قابل کنترل است. بسیاری از بیماران نگرانند که نحوه برداشتن ارتودنسی دندان با درد همراه باشد.
جدول راهکارهای کاهش درد ارتودنسی
| روش کاهش درد | نوع کاربرد | میزان تأثیر | نکته مهم |
|---|---|---|---|
| داروهای مسکن (ایبوپروفن) | دارویی | بسیار بالا | مصرف طبق تجویز پزشک |
| ژل بی حس کننده موضعی | موضعی | متوسط | برای استفاده کوتاه مدت |
| موم ارتودنسی | مکانیکی/ محافظ | بالا | جلوگیری از زخم شدن دهان |
| کیسه یخ یا آب سرد | خانگی | متوسط | در نواحی خارجی فک |
| شست و شو با آب نمک گرم | خانگی | بالا | تسکین التهاب و ترمیم زخم |
| رژیم غذایی نرم | تغذیه ای | بالا | پیشگیری از تشدید درد |
سوالات پر تکرار آیا ارتودنسی درد دارد؟
آیا همه افراد درد ارتودنسی را تجربه می کنند؟
بیشتر افراد نوعی از ناراحتی یا درد را در مراحل اولیه تجربه می کنند، اما سطح درد در هر فرد متفاوت است.
درد ارتودنسی چقدر طول می کشد؟
معمولاً بین ۳ تا ۵ روز اول پس از نصب یا تنظیم بریس، درد محسوس است. پس از آن بدن به فشار عادت می کند.
آیا اینویزیلاین (ارتودنسی شفاف) هم درد دارد؟
بله، در شروع هر مجموعه جدید از تراز کننده ها ممکن است فشار و درد خفیف ایجاد شود، ولی معمولاً کمتر از بریس های فلزی سنتی است.
آیا درد شدید ارتودنسی طبیعی است؟
درد شدید و مداوم غیر طبیعی است. اگر درد بیش از ۷ روز ادامه یابد یا به صورت شدید باشد، باید به متخصص مراجعه شود.
جمع بندی: آیا ارتودنسی درد دارد؟
ارتودنسی یک درمان مؤثر برای اصلاح ناهنجاری های فکی و دندانی است. اگرچه ممکن است با کمی ناراحتی و درد همراه باشد، اما این درد معمولاً خفیف و موقتی است و با مراقبت صحیح، دارو و صبر قابل تحمل است.
به یاد داشته باشید که هدف ارتودنسی داشتن لبخندی سالم تر و زیباتر است.
تنظیم نیرو در ارتودنسی فک بالا ممکن است باعث احساس فشار در ناحیه بالایی صورت شود. پس از نصب ارتودنسی فک پایین، برخی بیماران از درد فک یا حساسیت دندان ها شکایت دارند.
مشاوره تخصصی ارتودنسی
اگر هنوز در مورد شروع درمان ارتودنسی تردید دارید یا درباره درد آن نگرانی دارید، مشورت با یک متخصص ارتودنسی مثل دکتر مهریزی بهترین راه برای گرفتن تصمیمی آگاهانه است. پزشک با ارزیابی دقیق شرایط دهان و دندان شما، مناسب ترین طرح درمانی را پیشنهاد خواهد داد.
