مشاوره ارتودنسی

مشاوره و شروع درمان ارتودنسی

بهترین زمان برای مشاوره ارتودنسی و معاینه دندانها، هفت سالگی است. ارتودنتیست دندانپزشکی است که علاوه بر دندانپزشکی، آموزش جداگانه در زمینه درمانهای ارتودنسی دیده است و میتواند مشکلات ارتودنسی احتمالی در کودک را پیش بینی کند. بهترین سن درمان ارتوددنسی بستگی به شدت مشکل و علت ناهمراستایی دندانها یا فکها دارد.

در حالت معمولی درمان با براکت زمانی شروع میشود که بیشتر دندانهای شیری کودک افتاده اند و بیشتر دندانهای دائمی او درآمده اند. این اتفاق بین 8 تا 14 سالگی رخ میدهد. اگر در این سن درمان لازم باشد درمان پیشگیرانه ارتودنسی به نفع کودک است چرا که کودک در دوران رشد قرار دارد و میتوان از این مزیت برای هدایت دندانها و استخوانها بهره برد.

اولین جلسه مراجعه به ارتودنتیست

دهان از جمله لثه، دندانها و فک کودک کاملا بررسی و معاینه میشوند. ممکن است دکتر بخواهد فکهای خود را ببندد تا وضعیت تماس دندانهای او را ببیند. همچنین ممکن است سوالاتی در مورد جویدن غذا یا بلعیدن آن پرسیده شود و وضعیت باز و بسته شدن فک ارزیابی شود. (دکتر مهریزی متخصص ارتودنسی تهران)

معمولا عکس پرتوی ایکس نیز از دهان گرفته میشود تا مشخص شود موقعیت قرار گیری دندانها و ریشه های آنها و استخوان فک چگونه است و آیا دندان دائمی هنوز در استخوان فک باقی مانده که آماده بیرون زدن باشد یا خیر.

قالب گیری از دندانها نیز انجام میشود. برای قالب گیری مراجعه کننده باید یک پلاک حاوی خمیر نسبتا سفتی را محکم گاز بگیرد تا الگوی دندانهایش روی خمیر بیفتد. خمیر پس از چند دقیقه سفت میشود و بر اساس آن نمونه ای از دندانهای کودک ساخته میشود تا ارتودنتیست بر اساس آن بهترین روش درمانی را برای کودک انتخاب کند و بعدا در مراحل مختلف درمان وضعیت را با وضعیت اولیه دندانها مقایسه کند.

اطلاعات مفید: قیمت ارتودنسی

چرا ارتودنسی در کودکی بهتر است؟

برخی از ارتودنتیست ها توصیه میکنند درمان پیشگیری ارتودنسی کودکان انجام شود. در این روش از وسیله های دهانی که لزوما شامل براکت ارتودنسی نیست، استفاده میشود. این روش معمولا در سنین پایینتر انجام میشود که هنوز بیشتر دندانها شیری هستند. سپس زمانی که کودک بزرگتر میشود و بیشتر دندانهای دائمی او بیرون میزنند، مرحله دوم درمان ارتودنسی که معمولا شامل براکت هم هست، شروع میشود. در مرحله دوم درمان به علت ارتودنسی پیشگیرانه، کوتاهتر است.

زمان بندی بسیار مهم است. آن دسته از مشکلات ارتودنسی که میتوان در زمانی که هنوز برخی دندانهای شیری کودک نیفتاده اند نیز برطرف کرد به صورت زیر است:

1. آندربایت- وضعیتی که دندانهای جلویی پایینی جلوتر از دندانهای جلویی بالایی قرار میگیرند
2. کراس بایت- وضعیتی که در آن فکها به یک طرف (راست یا چپ) جا به جا میشوند
3. کمبود فضا و به هم فشردگی دندانها
4. فاصله زیاد بین دندانها
5. دندان اضافی یا جای خالی دندان
6. به هم نرسیدن بعضی از دندانها (اوپن بایت)
7. جلوزدگی دندانها
8. عاداتی مثل مکیدن انگشت، جویدن ناخن یا هر عادت دیگری که بر رشد دندانها و فکها تاثیر میگذارد

به طور کلی در کودکی که هنوز دندانها و فکها در حال رشد هستند، درمان ارتودنسی خیلی موثرتر و سریعتر و راحت تر انجام میشود چون میتوان با اعمال نیرویی کم دندانها یا فکها را به سمت مورد نظر هدایت کرد. اما پس از پایان سن رشد، دیگر نمیتوان رشد استخوانها یا دندانها را هدایت کرد بنابراین نیروی بیشتری برای جا به جا کردن دندانها لازم است. همچنین بعضی از درمانهایی که صرفا اسکلتی هستند و مربوط به استخوانهای فک میشوند پس از پایان سن رشد تنها از طریق عمل جراحی فک میسر میشوند در حالی که در کودکی به راحتی با وسیله هایی مثل هدگیر میتوان مشکل فکها را با تغییر میزان رشد آنها، حل کرد.

طول درمان ارتودنسی

با توجه به این که شرایط هر کسی متفاوت است نمیتوان زمان مشخصی را به عنوان طول دوره درمانی تعیین کرد. شدت مشکل ارتودنسی و فاصله ای که باید دندانها طی کنند، درگیری یا عدم درگیری استخوان فک، سن بیمار و روش درمانی و همچنین همکاری بیمار عواملی هستند که طول درمان ارتودنسی را تعیین میکنند. همچنین هر چه لثه و دندانها و استخوان فک از سلامت بیشتری برخوردار باشند درمان کوتاهتر و موفقتر میشود. از طرف دیگر وقفه هایی که در حین درمان رخ میدهد مثل شکستن براکت یا خم شدن سیم ارتودنسی یا مشکلات دیگر، همگی درمان را طولانیتر میکنند بنابراین با حفظ بهداشت دهان و مراقبت از براکت و جلوگیری از صدمه دیدن آن میتوانید به کوتاهتر شدن درمان کمک کنید. به طور کلی درمان ارتودنسی بین 12 تا 36 ماه طول میکشد.

در حال حاضر وسیله هایی برای تسریع حرکت دندانها در ارتودنسی، طراحی شده اند که ممکن است بتوانند طول دوره درمان را کوتاهتر کنند.

دوره های مراجعه به متخصص ارتودنسی

قبلا معمول این بود که برای تنظیم براکت معمولا باید هر چهار هفته یک بار یا ماهی مراجعه میکردید اما با تکنولوژی جدید و به کار گرفتن انواع جدیدتر سیم ارتودنسی فاصله بین مراجعات طولانی تر شده است. معمولا شش هفته یک بار باید مراجعه کنید. با این حال این فاصله در افراد مختلف با توجه به شرایطی که دارند ممکن است تغییر کند. همچنین دفعات مراجعه به ارتودنتیست در سیستم براکت دیمون کمتر از براکت معمولی است چرا که لیگاچور ندارد و نیازی به تنظیم سیم نیست و در مورد الاینر شفاف در کل به جای تنظیم براکت، الاینر عوض میشود. ارتودنتیست ممکن است تعدادی الاینر به شما بدهد و از شما بخواهد هر دو هفته یک بار الاینر جدید را استفاده کنید.

هر بار تنظیم براکت و ایجاد تغییرات لازم در سیستم براکت، حدود بیست دقیقه طول میکشد. در صورتی که لیگاچور کشی استفاده شده باشد باید لیگاچورها عوض شوند.

در صورتی که مشکلی برای سیستم براکت به وجود آمده است، نباید منتظر فرا رسیدن نوبت بعدی باشید بلکه هر چه سریعتر با ارتودنتیست تماس بگیرید تا در صورتی که لازم است، فورا برای رفع اشکال براکت مراجعه نمایید. یادتان باشد اگر اشکالی در سیستم براکت به وجود بیاید و به موقع مراجعه نکنید، نه تنها در حرکت دندانها وقفه ایجاد میشود بلکه ممکن است دندانها به موقعیت قبلی برگردند و نتیجه زحمتهایی که کشیده اید، هدر برود. پس برای جلوگیری از طولانی شدن درمان حتما به محض بروز مشکل در براکت (یا هر وسیله ارتودنسی دیگر) به ارتودنتیست مراجعه نمایید.