نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی | راهنمای کامل، انواع و نکات مراقبتی

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی چیست؟ یکی از مهم‌ ترین ابزارهای درمانی در ارتودنسی به شمار میرود که پس از اتمام مرحله فعال درمان و برداشتن براکت‌ ها مورد استفاده قرار میگیرد. رعایت دقیق دستورالعمل‌ های مرتبط با استفاده از ریتینر ارتودنسی، نقش اساسی در حفظ و ماندگاری نتیجه درمان دارد.

اگر به دنبال یک متخصص حاذق برای مشاوره، طراحی و پیگیری روند درمان با نگهدارنده ارتودنسی هستید، دکتر مهریزی به‌ عنوان یکی از بهترین متخصص ارتودنسی در غرب تهران، میتواند راهنمایی مطمئن و حرفه‌ ای برای شما باشد.

در کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر مهریزی، متخصص خوب ارتودنسی در تهران، شما میتوانید انواع خدمات : ارتودنسی کودکان، ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی لینگوال و ارتودنسی دیمون را با بالاترین کیفیت خدماتی دریافت نمائید.

چهت بررسی دقیق لیست قیمت خدمات درمان ارتودنسی میتوانید روی هزینه ارتودنسی سال 1404 کلیک نمائید.

برای دریافت راهنمایی های بیشتر در زمینه پایان درمان ارتودنسی، میتوانید به این لینک راهنمای بیماران مراجعه بفرمایید.

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی چگونه ساخته میشود؟

فرآیند ساخت نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی با قالب‌ گیری بسیار دقیق از دندان‌ های بیمار آغاز می‌ شود تا شکل دقیق قوس دندانی و موقعیت دندان‌ ها ثبت گردد. این قالب‌ گیری معمولاً با مواد مخصوص مانند آلژینات یا اسکن دیجیتال انجام می‌ شود که جزئیات کامل دهان را منتقل می‌ کند. پس از تهیه قالب، تکنسین‌ های دندان سازی در لابراتوار با استفاده از آن، نگهدارنده ارتودنسی را بر پایه جنس انتخاب‌ شده (اکریلیک، سیم فلزی، یا پلاستیک شفاف) طراحی و تولید می‌ کنند. در نهایت، نگهدارنده ساخته شده برای تست نهایی به مطب فرستاده می‌ شود و متخصص ارتودنسی آن را در دهان بیمار امتحان کرده و در صورت نیاز تنظیمات لازم را انجام می‌ دهد تا کاملاً راحت و مؤثر باشد.

بیشتر بدانید: قالب‌ گیری ارتودنسی

مدت زمان استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

مدت زمان استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی به شرایط هر فرد، نوع ناهنجاری‌ و میزان جا به‌ جایی دندان‌ ها بستگی دارد. در اغلب موارد، لازم است بیمار به مدت ۶ ماه تا یک سال به‌ صورت تمام‌ وقت از نگهدارنده استفاده کند و پس از آن، تنها در شب‌ ها آن را بپوشد. در برخی بیماران که احتمال بازگشت دندان‌ ها بیشتر است، استفاده طولانی‌ مدت یا حتی مادام‌ العمر در شب‌ ها توصیه می‌ شود. رعایت دقیق این بازه زمانی نقش حیاتی در تثبیت نتیجه درمان و جلوگیری از بازگشت ناهنجاری دارد.

مقاله مرتبط: چرا باید بعد از ارتودنسی ریتینر گذاشت؟

انواع نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

هر کدام از این ریتینر های ارتودنسی مزایا و کاربرد خاص خود را دارند. انتخاب نوع مناسب به نظر متخصص ارتودنسی، وضعیت دندان‌ ها و سبک زندگی فرد بستگی دارد. استفاده صحیح از انواع نگهدارنده ارتودنسی، نقش اساسی در پایداری درمان دارد.

• نگهدارنده‌ های ثابت

نگهدارنده‌ های ثابت نوعی ریتینر ارتودنسی هستند که به پشت دندان‌ ها (معمولاً دندان‌ های پیشین فک پایین) با چسب دندان‌ پزشکی مخصوص متصل می‌ شوند. این سیم نازک و اغلب فلزی به‌ صورت دائمی در دهان باقی می‌ ماند تا از حرکت مجدد دندان‌ ها جلوگیری کند. با این حال، تمیز کردن اطراف آن دشوارتر است و نیاز به رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان دارد تا از تجمع پلاک و ایجاد التهاب لثه جلوگیری شود.

• نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی (ریتینر هاولی، اسیکس و…)

نگهدارنده‌ های متحرک نوعی ریتینر ارتودنسی هستند که بیمار می‌ تواند آنها را به‌ راحتی درآورده و دوباره در دهان قرار دهد. ریتینر هاولی، یکی از قدیمی‌ ترین انواع این گروه، دارای ساختار فلزی با پایه‌ ای آکریلی است که به سقف دهان یا پشت دندان‌ های پایینی می‌ چسبد. از مزایای آن‌ ها میتوان به راحتی در تمیز کردن، ظاهر کمتر جلب توجه‌ کننده و قابلیت تنظیم اشاره کرد، ولی اگر بیمار از آنها به‌ طور منظم استفاده نکند، دندان‌ ها ممکن است مجدداً حرکت کنند.

• نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی شفاف (Clear Retainers)

این نوع نگهدارنده به‌ دلیل طراحی ظریف و ظاهر تقریباً نامرئی، محبوبیت زیادی در بین بزرگسالان و نوجوانانی دارد که به زیبایی ظاهر خود اهمیت میدهند. همچنین به‌ دلیل نبود سیم یا قطعات فلزی، استفاده از آن راحت‌ تر و بدون احساس فشار موضعی است.

• نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی سفارشی یا پرینت سه‌ بعدی

این فرآیند دقت ساخت بسیار بالاتری را نسبت به قالب‌ گیری سنتی فراهم میکند و به متخصص ارتودنسی این امکان را میدهد تا ریتینری با بهترین تطابق برای دندان‌ ها تهیه کند. نتیجه‌ ی این فرآیند، نگهدارنده‌ ای سبک، شفاف، بسیار راحت و دقیق‌ تر است که هم برای حفظ نتایج درمان و هم از نظر ظاهری، عملکرد بهتری دارد. این مدل‌ ها به‌ ویژه برای افرادی مناسب‌ اند که به‌ دنبال گزینه‌ های نوین، دقیق و راحت در دوران پس از درمان ارتودنسی هستند.

مقاله مرتبط: راهنمای پایان ارتودنسی ثابت ( دوره نگهداری)

مزایا و معایب استفاده از نگهدارنده‌ های ثابت

این نوع نگهدارنده‌ ها برخلاف انواع متحرک، به‌ صورت مداوم در دهان باقی می‌ مانند و بیمار نمیتواند آنها را خارج کند. این ویژگی باعث می‌ شود که نگهداری نتایج درمان در طولانی‌ مدت با ثبات‌ تر باشد. با این حال، استفاده از آنها نیازمند رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان است. در کل، انتخاب میان نگهدارنده ثابت یا متحرک باید با مشورت متخصص ارتودنسی و بر اساس وضعیت دندان‌ ها، سبک زندگی بیمار و توانایی در رعایت بهداشت دهان انجام گیرد. نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی نقش حیاتی در موفقیت بلند مدت درمان دارد و نوع ثابت آن، در صورت مراقبت صحیح، می‌ تواند سال‌ ها بدون مشکل وظیفه خود را انجام دهد.

مزایا	معایب
عدم نیاز به یادآوری برای استفاده روزانه	تمیز کردن دشوارتر به دلیل دسترسی محدود به پشت دندان‌ ها
غیر قابل مشاهده بودن در زمان صحبت یا لبخند	احتمال تجمع پلاک و پوسیدگی در اطراف سیم در صورت عدم رعایت بهداشت
حفظ موقعیت دندان‌ ها به صورت مداوم بدون دخالت بیمار	ممکن است در مواردی باعث تحریک زبان یا احساس ناراحتی در اوایل استفاده شود
مناسب برای بیمارانی که همکاری کمتری دارند	در صورت شل شدن یا شکستگی نیاز به مراجعه فوری به متخصص دارد

تفاوت نگهدارنده‌ های ثابت و متحرک

نگهدارنده‌ های ارتودنسی به دو نوع اصلی تقسیم می‌ شوند: ثابت و متحرک. هر کدام از این دو نوع، ویژگی‌ ها، مزایا و محدودیت‌ های خاص خود را دارند که انتخاب بین آن‌ ها باید بر اساس نیازهای درمانی، شرایط دهانی بیمار و نظر متخصص ارتودنسی انجام شود. تفاوت در ساختار و نحوه‌ استفاده‌ این دو نوع، تأثیر مستقیمی بر تجربه‌ درمان، میزان راحتی بیمار و نتایج دراز مدت درمان دارد.

ویژگی‌ ها	نگهدارنده ارتودنسی ثابت	نگهدارنده ارتودنسی متحرک
نحوه استفاده	به دندان‌ ها چسبانده میشود و قابل برداشتن توسط بیمار نیست	قابل گذاشتن و برداشتن توسط بیمار
راحتی در استفاده	نیازی به یادآوری ندارد، همیشه در دهان است	بیمار باید طبق دستورالعمل آن را استفاده کند
بهداشت دهان و دندان	تمیز کردن دشوارتر به دلیل محل قرارگیری پشت دندان‌ ها	تمیز کردن آسان‌ تر با خارج کردن ریتینر
ظاهر و دید در دهان	معمولاً پشت دندان‌ های فک پایین قرار میگیرد و دیده نمیشود	ممکن است بسته به نوع آن (هالی یا اسیکس) تا حدودی قابل مشاهده باشد
میزان پایداری در نگهداری نظم دندانی	ثبات بالا و تأثیر مداوم در حفظ موقعیت دندان‌ ها	ممکن است در صورت عدم استفاده منظم، تأثیر کمتری داشته باشد
میزان آسیب‌ پذیری	احتمال شکستگی یا جدا شدن در صورت فشار یا خوردن مواد سخت وجود دارد	احتمال گم شدن، شکستن یا آسیب دیدن در صورت نگهداری نادرست

نحوه استفاده و قرار دادن نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

برای موفقیت درمان، طرز صحیح استفاده از نگهدارنده ارتودنسی اهمیت بالایی دارد. بی‌ توجهی به این موارد میتواند منجر به جا به‌ جایی مجدد دندان‌ ها شود.

• نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی هاولی

برای قرار دادن ریتینر هاولی، ابتدا نگهدارنده را طوری در دهان قرار دهید که سیم‌ ها روی دندان‌ های جلویی بنشیند. سپس با استفاده از نوک انگشتان، به‌ آرامی فشار کمی بر دندان‌ های عقب وارد کنید تا پایه‌ ی آکریلی به‌ خوبی روی سقف دهان یا پشت دندان‌ های پایین قرار بگیرد.

• نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی اسیکس

برای استفاده از ریتینر اسیکس، آن را به‌ صورت مستقیم روی دندان‌ ها قرار دهید و با دو انگشت شست، از ناحیه‌ ی جلو به‌ آرامی فشار دهید تا کاملاً روی دندان‌ ها جا بیفتد. دقت کنید فشار یکنواخت و بدون زور زیاد باشد تا نگهدارنده ارتودنسی به‌ طور کامل بنشیند و فرم خود را از دست ندهد.

بیشتر بدانید: نحوه برداشتن ارتودنسی دندان

مقاله مرتبط: راهنمای پایان درمان ارتودنسی ثابت

نکات مهم زمان استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

نباید نگهدارنده ارتودنسی در معرض گرما یا شست‌ و شوی با آب داغ قرار گیرد، زیرا ممکن است تغییر شکل دهد.

• هنگام انجام ورزش‌ های پر برخورد با ریتینر باید چه کار کنم؟

برای فعالیت‌ های ورزشی سنگین، بهتر است نگهدارنده ارتودنسی از دهان خارج شده یا از محافظ مخصوص روی آن استفاده شود.

• چند وقت یکبار به معاینه و بازبینی برای ریتینر نیاز دارم؟

معمولاً هر ۳ تا ۶ ماه یکبار، نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی باید توسط متخصص بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود.

• هنگام خواب با ریتینر چه نکاتی را باید رعایت کنم؟

نگهدارنده ارتودنسی باید شب‌ ها در دهان باشد، اما باید مطمئن شوید که بدون آسیب و به درستی قرار گرفته باشد.

راهنمای مفید برای ارتودنسی در کودکان: ارتودنسی دندان های شیری

مراقبت و بهداشت نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

نگهداری صحیح از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی و همچنین تمیز کردن ریتینر ارتودنسی باعث افزایش عمر مفید آن و پیشگیری از آسیب به دهان و دندان میشود. ریتینر ارتودنسی باید روزانه تمیز و از ضربه، گرما و فشارهای شدید محافظت شود. بهداشت دهان در کنار تمیزی خود نگهدارنده ارتودنسی ضروری است.

• نکاتی برای نگهداری و مراقبت از ریتینر ارتودنسی

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی باید روزانه با مسواک نرم و بدون خمیر دندان تمیز شود تا از رسوب مواد غذایی جلوگیری گردد.

• هنگام استفاده از نگهدارنده چگونه مسواک بزنم؟

مسواک زدن با دقت بیشتر در اطراف دندان‌ ها و محل اتصال ریتینر ارتودنسی باید انجام شود.

• چگونه نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی را تمیز نگه داریم؟

با استفاده از محلول ضدعفونی مخصوص یا شوینده ملایم، نگهدارنده ارتودنسی را روزانه تمیز کنید.

• اشتباهات رایج در استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

گذاشتن نگهدارنده ارتودنسی در دستمال، قرار دادن آن در جیب یا عدم استفاده مداوم از اشتباهات رایج هستند.

مقالات مرتبط: مسواک زدن در دوران ارتودنسی، مسواک ارتودنسی بین دندان چیست؟، مسواک برقی بهتر است یا دستی ؟

رژیم غذایی و سبک زندگی در دوران استفاده از نگهدارنده

در زمان استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی، رژیم غذایی نقش مهمی در جلوگیری از آسیب به دندان‌ ها و خود ریتینر ایفا میکند.

• رژیم غذایی مناسب هنگام استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

باید از غذاهای نرم، غیر چسبنده و فاقد رنگ مصنوعی در زمان استفاده از نگهدارنده ارتودنسی استفاده شود.

• نوشیدنی‌ هایی که به نگهدارنده آسیب میزنند

نوشیدنی‌ هایی مثل نوشابه، چای رنگی و قهوه میتوانند باعث تغییر رنگ و آسیب به نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی شوند.

مقالات مرتبط: رژیم غذایی در ارتودنسی، رژیم غذایی مناسب در دوره درمان ارتودنسی

جدیدترین یافته‌ ها درباره عملکرد نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

پژوهش‌ های اخیر در آمریکا و کانادا بر اهمیت استفاده صحیح از نگهدارنده ارتودنسی پس از درمان تأکید دارند. این مطالعات نشان میدهند که نوع، زمان استفاده و رعایت بهداشت در حفظ نتایج درمانی بسیار تعیین‌ کننده است. همچنین، مقایسه میان ریتینر های مختلف از نظر دوام، راحتی و عملکرد نیز موضوع بررسی‌ های بالینی متعددی قرار گرفته‌ است.

• مقایسه نگهدارنده‌ های شفاف و سیمی در حفظ موقعیت دندان‌ ها

در این بررسی، مشخص شد که نگهدارنده شفاف از نظر ظاهری و راحتی در استفاده برای بیماران مطلوب‌ تر است، اما نگهدارنده سیمی دوام و کنترل بیشتری در بلند مدت فراهم میکند.

• اثر نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی اسیکس در پایداری قوس دندانی

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی اسیکس توانایی حفظ قوس دندانی و جلوگیری از حرکت ناخواسته دندان‌ ها را دارا است، به‌ ویژه در بیماران نوجوان که همچنان در حال رشد هستند.

• نقش نگهدارنده‌ های ثابت در ثبات بلند مدت درمان ارتودنسی

نگهدارنده‌ های ثابت به دلیل اتصال دائمی به دندان‌ های جلویی، عملکرد پایدار تری دارند و برای بیمارانی که در رعایت نظم استفاده از مدل‌ های متحرک مشکل دارند، انتخاب مناسبی هستند.

عوامل کلیدی در موفقیت درمان با ریتینر ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان، معاینه منظم توسط متخصص و انتخاب نوع مناسب ریتینر، عواملی حیاتی در این مسیر هستند.

• اهمیت استفاده مداوم از نگهدارنده برای پیشگیری از بازگشت دندان‌ ها

مطالعات بالینی تأیید میکنند که توقف زود هنگام در استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی میتواند باعث حرکت مجدد دندان‌ ها و از بین رفتن نتایج درمان ارتودنسی شود.

• تأثیر رعایت بهداشت دهان در عملکرد نگهدارنده ارتودنسی

استفاده مداوم از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی نیازمند رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان است، زیرا در غیر این صورت احتمال بروز پوسیدگی، التهاب لثه یا تجمع پلاک افزایش مییابد.

• نگهدارنده ارتودنسی براساس نیاز فردی

با توجه به نوع درمان ارتودنسی، سن بیمار، وضعیت دندان‌ ها و سبک زندگی، انتخاب ریتینر مناسب متفاوت خواهد بود. برخی افراد به نگهدارنده‌ های شفاف و زیبایی‌ محور علاقه دارند، در حالی که گروهی دیگر ترجیح میدهند از مدل‌ های ثابت استفاده کنند تا نیازی به یادآوری روزانه نداشته باشند.

راهکارهای مفید: روش های کاهش طول درمان ارتودنسی دندان

پرسش‌ های متداول نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی

آیا نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی درد دارد؟

در روزهای ابتدایی ممکن است کمی احساس فشار وجود داشته باشد، اما درد معمول نیست.

چه مدت باید از ریتینر ارتودنسی در طول شب استفاده کنم؟

در بیشتر موارد، شب‌ ها به مدت ۸ ساعت استفاده توصیه میشود.

اگر ریتینر ارتودنسی گم شود چه کار کنم؟

اولین اقدام ارتباط با ارتودنتیست است.

آیا میتوانم نگهدارنده را با دهانشویه تمیز کنم؟

بله، اما باید بدون الکل باشد و به صورت موقت استفاده شود.

آیا میتوانم خودم نگهدارنده را تنظیم کنم؟

خیر، تنظیم ریتینر ارتودنسی باید فقط توسط متخصص ارتودنسی انجام شود.

آیا برای فک بالا و پایین نگهدارنده متفاوت استفاده میشود؟

بله، دو نوع ریتینر ارتودنسی متفاوت نیاز است.

چگونه بفهمم نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی هنوز مناسب است؟

در صورت لقی یا فشار زیاد، نیاز به بررسی توسط متخصص وجود دارد.

منابع:

• American Association of Orthodontists — aaoinfo.org
• Canadian Association of Orthodontists — cao-aco.org
• Mayo Clinic
• Colgate Oral Health Center