ارتودنسی پیشگیری - دکتر احسان مهریزی بهترین متخصص ارتودنسی تهران

ارتودنسی پیشگیری چیست

ژنتیک و عوامل محیطی هر دو در ایجاد مشکلات ارتودنسی نقش دارند. اگر چه ژنتیک نقش مهمی در رشد صورت و دهان و دندان ایفا میکند اما کنترل یا جلوگیری از برخی عوامل محیطی میتواند به پیشگیری یا کاهش شدت مشکل ارتودنسی کمک کند.توصیه میشود کودکان در حدود هفت تا هشت سالگی برای غربالگری به متخصص مراجعه داشته باشند. تصور نکنید این به این معنی است که کودک حتما به درمان در این سن نیاز دارد. گزارش شده است که تنها 10% کودکان تا قبل از سن نوجوانی واقعا نیاز به ارتودنسی زود هنگام دارند. اما برای همین درصد کم، درمان ارتودنسی به موقع میتواند واقعا مفید واقع شود و مزیتهای زیادی داشته باشد.

با این روش جلوی به وجود آمدن بسیاری اختلالات دندانی را در بزرگسالی خواهد گرفت. از آنجایی که در سن پایین کودک در حال رشد است ارتودنسی می‌تواند به حرکت دادن دندان ها و سرعت بخشیدن به این کار موثر واقع شود.

از کجا بدانم فرزندم به درمان ارتودنسی پیشگیرانه نیاز دارد؟

تشخیص درست مشکلات ارتودنسی در حال شکل گیری، بسیار سودمند است. برخی مشکلات ممکن است چندان بدیهی نباشند بنابراین توصیه میشود حتی اگر فکر میکنید کودکتان هیچ مشکلی در دندانها ندارد، باز هم مشاوره ارتودنسی داشته باشید.

راهنمای کلی برای والدینی که میخواهند بدانند آیا فرزندشان نیاز به درمان ارتودنسی پیشگیری دارد یا نه، به صورت زیر است:

اگر دندانهای جلویی بالایی جلو زده اند به خصوص اگر دندانهای جلویی بالایی همیشه هنگام لبخند روی لبهای پایینی قرار میگیرند
اگر دندانهای کودک هنگام بسته بودن دهان، تماس درستی با هم ندارند مثلا دندانهای جلویی بالایی پشت دندانهای جلویی پایینی قرار میگیرد
اگر موقعیت فک پایین نسبت به فک بالا، جلوتر است یا نامتقارن است
اگر هنگام بستن دهان کودک درد احساس میکند (مثلا ممکن است لثه یا سقف دهان در اثر تماس با دندانهای مقابل، درد بگیرد)
اگر فک کودک هنگام بستن دهان به جلو یا طرفین جا به جا میشود
اگر کودک بالای 5 سال سن دارد و هنوز انگشت خود را می مکد
درمان پیشگیرانه ارتودنسی مناسب از صدمه دیدن لثه، دندانها و استخوانهای فک جلوگیری میکند و مانع ساییدگی زود هنگام دندانها میشود.

ارتودنسی پیشگیری لبخند کودک شما را زیبا میکند

وسیله درمان با ارتودنسی پیشگیری قابل توجه فرزند شما اصلاح پیدا می کند و از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری به عمل می‌آورد ارتودنسی پیشگیری عملکرد دندان و باید ها را بهبود می‌بخشد و بهداشت دهان و دندان را آسان‌تر می‌کند .علاوه بر این ارتودنسی پیشگیری باعث می‌شود تا طول عمر دندان های طبیعی افزایش پیدا کرده و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری شود و به این ترتیب با حل مشکلات دهان و دندان توسط ارتودنسی کودکان و پیشگیری باعث لبخند زیبای کودک شما خواهد شد.

مزایای تشخیص زودرس و درمان ارتودنسی پیشگیری

در طی سالها تحقیق و بررسی به این نتیجه رسیده ایم که برخی مشکلات ارتودنسی را در سنین پایینتر اسان تر و ساده تر میتوان حل کرد (قبل از این که همه دندانهای شیری بیفتند). مثلا بسیاری از کودکان برخی از دندانهایشان یا همه آنها، کراس بایت دارند. به واسطه تحقیقات زیادی که صورت گرفته است میدانیم فک بالایی پیش از سن جهش رشد بلوغ، قابلیت پهن تر شده را دارد و شکل پذیر است بنابراین بهترین زمان برای حل مشکل کراس بایت، در این سن است. اغلب اگر درمان پیش از بلوغ انجام نشود متخصص مجبور به کشیدن برخی از دندانهای دائمی میشود تا بتواند مشکل شلوغی و به هم فشردگی دندانها را حل کرده و فضای کافی ایجاد نماید.

ارتودنسی پیشگیری

سایر فواید ارتودنسی پیشگیرانه عبارتند از:

هدایت رشد فکها در دوران رشد
تنظیم پهنای فک بالا و پایین
هدایت دندانهای دائمی به جایگاه درست در هنگام بیرون زدن
کاهش خطر صدمه دیدن دندانهای جلویی
اصلاح عادات دهانی زیان آور مانند مکیدن انگشت
کاهش یا برطرف کردن مشکلات گفتاری و بلع غیر طبیعی (فشار دادن زبان به دندانهای جلویی در هنگام بلع)
بهبود شکل ظاهری دهان و صورت و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس
تسهیل و کوتاه کردن طول درمان در آینده
کاهش احتمال نهفتگی دندانهای دائمی
افزایش فضا برای بیرون زدن دندانهای دائمی
کاهش اختلال در مسیرهای تنفسی که مشکلاتی مثل خر و پف و وقفه تنفسی در حین خواب ایجاد میکنند (خر و پف در کودکان نرمال نیست)
کاهش احتمال آسیب دیدگی ریشه برخی دندانهای دائنمی در هنگام رشد دندانهای دائمی دیگر مجاور
غربالگری ارتودنسی زود هنگام کمک میکند بیمارانی که از درمان پیشگیرانه میتوانند بهره مند شوند و سود ببرند شناسایی شوند. اگر مرحله اول درمان ارتودنسی انجام شود، بعدا اگر درمان ارتودنسی جامعی لازم باشد، سریعتر و موثرتر انجام میشود.
بهبود بهداشت دهان و دندان و یادگیری عادات درست بهداشتی

پرکاربردترین وسیله ارتودنسی پیشگیری

اگردندانهای شیری فرزند شما در اثر سانحه ،عدم رعایت بهداشت مناسب، بیماری های دهان و دندان و یا نیاز به مداخله زودتر از موعد بیفتد در این صورت متخصص ارتودنسی پیشگیری از (فضا نگهدارنده) برای درمان استفاده می‌کنند.

( فضا نگهدارنده ) ارتودنسی ثابت باعث می شود که جای خالی دندان افتاده شده حفظ گردد و دندانهای کناری به سمت فضای خالی دندان افتاده حرکت نکنند و به این ترتیب ارتودنسی پیشگیری باعث می شود تا دندان های دائمی پس از رویش نامرتب و به هم فشرده نشوند و درمان ارتودنسی در آینده در مدت زمان کوتاه تری انجام بپذیرد .

اهمیت دندانهای شیری

دندانهای شیری علاوه بر تمامی وظایفی که به عنوان دندان بر عهده دارند، وظیفه فضا نگهدار را نیز بر عهده دارند و فضا را برای دندانهای دائمی که در آینده بیرون میزنند، حفظ میکنند. اگر دندان شیری زودتر از زمان مورد انتظار بیفتد یا کشیده شود، طول قوس دندانی کاهش یافته و جای کمتری برای بیرون زدن دندان جایگزین آن باقی می ماند. مراقبت از دندانهای شیری برای جلوگیری از مشکلات ارتودنسی در بزرگسالی، لازم است.

اگر دندان شیری در اثر پوسیدگی یا جراحت از دست برود، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه شود. ارتودنتیست مشخص میکند آیا درمانی لازم است یا تنها نظارت بر وضعیت دندانها کفایت میکند. این تصمیم بستگی به سن کودک، مرحله رشد و موقعیت دندانهای دائمی در فک و الگوی رشد صورت کودک دارد. بسیاری از مشکلات مثل انحراف دندانها و نهفتگی دندانها در زیر لثه را میتوان با تشخیص و درمان به موقع پیشگیری یا برطرف کرد.

1. غربالگری ارتودنسی در کودکی

توصیه میشود اولین غربالگری ارتودنسی کودکان در هفت سالگی انجام شود. پس از معاینه دهان در صورت لزوم تمیز کاری و جرمگیری دندانها نیز انجام میشود تا از پوسیدگی دندانها جلوگیری شود. در این جلسه غربالگری مشخص میشود آیا مشکلی وجود دارد که نیاز به توجه یا درمان داشته باشد؟ آیا احتمال کمبود فضا و به هم فشردگی دندانها در آینده وجود دارد یا مشکلاتی مثل اوربایت، اوپن بایت، کراس بایت، لبخند لثه ای، جلوزدگی دندانها یا فکها و غیره پیش بینی میشود؟ همه کودکان نیاز به درمان فوری ندارد بلکه اکثر آنها بدون نیاز به درمان ارتودنسی زود هنگام، به منزل برمیگردند یا تنها کافیست که تحت نظر باشند. اگر لازم باشد درمانی انجام شود، برنامه درمانی مختص کودک طراحی میشود که نیازهای او را مرتفع سازد.

در اولین جلسه غربالگری ارتودنسی چه کارهایی انجام میشود؟

متخصص ارتودنسی معاینه کامل و جامعی از صورت، فکها، دهان و دندانهای کودک به عمل می آورد. ممکن است لازم باشد عکس پرتوی ایکس گرفته شود تا وضعیت رشد دندانها و ساختار صورت بررسی شود.

به شما گفته خواهد شد به درمان ارتودنسی در حال حاضر یا آینده نیازی دارید یا نه. همچنین روش درمان، هزینه ارتودنسی و طول مدت آن به صورت تقریبی مشخص میشود. متخصص ارتودنسی از مزیتهای درمان برایتان توضیح میدهد تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.

دقت داشته باشید برای مراجعه مشاوره ارتودنسی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید که در زمینه درمانهای ارتودنسی آموزش دیده و تجربه دارد و میتواند همه مشکلات و عوارض احتمالی را پیش بینی نماید و به درستی برنامه درمانی طرح ریزی کند.

رشد و تکامل دهان و دندانهای کودکان فرایندی پویا و در حال تغییر است. متخصص ارتودنسی دانش کافی دارد که بتواند دقیقا تخمین بزند چه وضعیتی نرمال است و چه وضعیتهایی را باید تغییر داد.

2. درمان ارتودنسی در نوجوانی

بیشتر بیماران ارتودنسی در سالهای نوجوانی مراجعه میکنند چرا که همه دندانهای دائمی در آمده و وضعیت بایت کاملا مشخص شده است. در این سن درمان جامع ارتودنسی انجام میشود و در صورتی که درمان پیشگیرانه انجام داده باشید و نیاز به درمان ارتودنسی جامع داشته باشید، این مرحله از درمان مرحله دو محسوب میشود. مشکلاتی مثل فاصله بین دندانها، کجی و بهم ریختگی دندانها و مشکلاتب ایت در این سن کاملا خود را نشان میدهند. برخی از مشکلات ارتودنسی که در نوجوانی به آنها پرداخته میشود عبارتند از:

ارتودنسی پیشگیری

مشکلات ارتودنسی در نوجوانی

نیفتادن دندانهای شیری، زود افتادن دندانهای شیری یا نامنظم بودن ترتیب افتادن آنها
نامناسب بودن تماس دندانها برای جویدن یا گاز زدن غذا
مسدود بودن مسیر بیرون زدن دندانهای دائمی
شلوغی و کمبود فضا یا فاصله زیاد بیندندانها
جا به جایی یا انحراف فکها یا ایجاد صدا هنگام باز یا بسته کردن دهان
گاز گرفتن گونه یا سطح داخلی دهان به دفعات
تماس نامناسب دندانها یا به هم نرسیدن برخی از آنها
عدم تناسب دندانها و فکها نسبت به صورت
جلوزدگی یا عقب زدگی دندانها

گزینه های درمانی برای نوجوانان

انواع روشهای درمانی برای درمان ارتودنسی در نوجوانان وجود دارد. با برنامه ریزی اختصاصی برای هر بیمار میتوان روش مناسب او را انتخاب کرد. انتخاب روش و وسیله مناسب برای درمان بستگی به نیازهای هر بیمار، اهداف و ترجیحات شخصی دارد.

3. طول مدت درمان ارتودنسی چقدر است؟

به طور متوسط مرحله فعال درمان ارتودنسی 6 تا 36 ماه است. پس از این مرحله براکت در آورده میشود و تثبیت کننده ارتودنسی (ریتینر) تا مدتی استفاده میشود تا دندانها را در جای خود ثابت نگه دارد و مانع بازگشت آنها شود.

4. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با براکت ارتودنسی

حفظ عادات بهداشتی مناسب در کودکان باید ترغیب و تشویق شود و انتظار حفظ بهداشت شخصی و بهداشت دهان باید متناسب با سن کودک، پیش برود. این امر در دوران درمان ارتودنسی مهمتر میشود. کودکانی که براکت ارتودنسی دارند باید در تمیز کردن دندانها سخت تر تلاش کنند. سیم و نگینهای براکت چسبیده به دندانها باعث میشوند تمیز کردن سطوح مختلف دندان و فضای بین دندان و براکت سخت تر شود. اگر دندانها و براکت خوب تمیز نشوند تجمع پلاک و جرم در اطراف براکت، ایجاد لکه های سفید در دندانها، پوسیدگی دندان، عفونت لثه و بوی بدن دهان اتفاق خواهد افتاد. علت این است که با تجمع خرده ریزها در اطراف دندانها، باکتریها شروع به تغذیه از آنها و رشد و گسترش میکنند. نتیجه افزایش جمعیت باکتریها، تولید اسید و در نتیجه فرسایش مینای دندان و همچنین تحریک بافتهای لثه و التهاب آن است. به مرور مواد معدنی از دندان جدا شده و لکه هایی در سطح دندان ایجاد میشود. به این فرایند کلسیم زدایی دندان گفته میشود. از طرفی به علت التهاب و ورم کردن لثه، شیاری بین دندان و لثه پیرامون آن ایجاد میشود (که به آن پاکت گفته میشود) که با افزایش التهاب لثه، عمق آن نیز بیشتر میشود. این فضا برای تجمع ذرات غذا و پلاک و باکتریها مناسب است و با مسواک به راحتی نمیتوان آن را تمیز کرد.

در نتیجه عفونت لثه پیش میرود و سلامت دندان و لثه را به خطر می اندازد. اگر عفونت لثه به موقع درمان نشود استخوان اطراف دندان را نیز دچار عفونت کرده و باعث تحلیل رفتن و تخریب آن میشود. هر یک از این وقایع به معنی کند شدن یا متوقف شدن درمان ارتودنسی است. هر چه وضعیت ساختارهای دهان بهتر و سالمتر باشد، درمان ارتودنسی سریعتر و موفقتر پیش میرود. همه افراد اعم از افرادی که براکت دارند و ندارند، باید هر روز دو بار مسواک بزنند و یک بار نخ دندان بکشند و این حداقل کارهایی است که در دوران درمان ارتودنسی برای حفظ سلامت دهان و دندان باید انجام شود. باید پس از هر بار که چیزی میخورید، مسواک بزنید یا حداقل دهان خود را با آب شستشو بدهید تا ذرات درشت خوراکی از لا به لای دندانها خارج شوند.